Διέξοδος ο Ερυθρός Σταυρός

Οι πρώτες μέρες και οι προκλήσεις μέσα από σημειώσεις απεσταλμένου της UNHCR

Ο «Π» εντόπισε στη Σκωτία τον Νίκολας Μόρρις ο οποίος είχε μετακληθεί από την UNHCR στην Κύπρο το 1974, και πήρε την έγκρισή του για δημοσίευση των αφηγήσεών του από την τότε περίοδο.

Κάτια Σάββα
Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, 1/8/2017

Είχαμε 24 ώρες πριν αφιχθεί ο ύπατος αρμοστής την Πέμπτη 22 Αυγούστου, έτσι είχα την ευκαιρία να έχω κάποιες συναντήσεις και να πάρω μια ιδέα για την όλη κατάσταση», αφηγείται ο Nicholas Morris, λειτουργός της Υπάτης Αρμοστείας για τους πρόσφυγες των Ηνωμένων Εθνών, τον οποίο μετακάλεσαν στην Κύπρο τον Αύγουστο του 1974 για να βοηθήσει στο συντονισμό της ανθρωπιστικής βοήθειας που θα κατέφθανε για τους εκτοπισθέντες. Ο Nicholas Morris, ο οποίος έχει αφυπηρετήσει και διαμένει στη Σκωτία έδωσε στον «Π» τη συγκατάθεσή του να δημοσιεύσει αποσπάσματα των αφηγήσεών του, τα οποία συντάχθηκαν επίσημα μόλις πέρσι για να προστεθούν στα «staff narratives» της UNHCR.
Ενόψει των σοβαρών ανθρωπιστικών αναγκών της βαθιάς δυσπιστίας και των ανεπίλυτων συγκρούσεων, η αποστολή της UNHCR στην Κύπρο το 1974 αντιμετώπισε δύο μεγάλες προκλήσεις, σύμφωνα με τον τότε λειτουργό της, κατά το στήσιμο της όλης επιχείρησης για ανθρωπιστική βοήθεια. Η πρώτη, αφηγείται ο Nicholas Morris ήταν το πώς θα μοιραζόταν η βοήθεια μεταξύ βορρά και νότου. Όπως εξηγεί, η αντικειμενική εκτίμηση των αναγκών ήταν αδύνατη και θα ήταν και αμφισβητήσιμη. «Η κυβέρνηση έβλεπε τις ανάγκες να προκύπτουν ως αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής. Είχε αποταθεί στον ΟΗΕ για ανθρωπιστική βοήθεια και ενώ αναγνώριζε ότι υπήρχαν και Τουρκοκύπριοι που είχαν ανάγκες, έβλεπε αυτές τις ανάγκες μικρές συγκριτικά με αυτές των Ελληνοκυπρίων, και κατά μια έννοια αυτοτραυματισμό». Οι Τουρκοκύπριοι από την άλλη έβλεπαν την παρούσα κατάσταση ως απότοκο της κακής μεταχείρισης που είχαν από το 1963, με τα Ηνωμένα Έθνη να μην είναι δίκαια απέναντί τους και φοβούνταν να μην επαναληφθεί το ίδιο με την επιχείρηση της UNHCR στο νησί. Ο Morris επικαλείται διπλωμάτη που είχε υποδείξει πως οι Τουρκοκύπριοι δεν είχαν ξεχάσει τίποτα, ενώ οι Ελληνοκύπριοι δεν θυμούνταν τίποτα, από την περίοδο μεταξύ 1963-1974.
«Αποφασίσαμε ότι η μόνη επιλογή ήταν να χωρίσουμε τη βοήθεια με βάση την τελευταία απογραφή: 81% στους Ελληνοκύπριους και 19% στους Τουρκοκύπριους».
Η δεύτερη πρόκληση ήταν πιο δύσκολη. Πώς θα μπορούσαν όλες οι συμβατικές και άλλες υποχρεώσεις να συναφθούν; Ποιοι θα ήταν οι ομόλογοι της UNHCR και οι επίσημοι εταίροι υλοποίησης του προγράμματος; «Ήταν σαφές ότι η συμβατική οδός, δηλαδή τα ΗΕ, να επιχειρούν μέσω της κυβέρνησης δεν θα γινόταν αποδεκτή από τους Τ/Κ. Εν τέλει αποφασίστηκε ο Ερυθρός Σταυρός να ενεργεί εξ ονόματος των ομολόγων της Υπάτης Αρμοστείας. Ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός, εξηγεί ο Morris, είχε υποβάλει αίτηση στον διεθνή οργανισμό το 1971, ωστόσο δεν πληρούσε τα κριτήρια. Έκανε όμως πρόοδο, ενώ η πρόεδρός του ήταν Ε/Κ (Στέλλα Σουλιώτη) και ένας εκ των δύο αντιπροέδρων του Τουρκοκύπριος. «Ετοιμάσαμε δύο πανομοιότυπες επιστολές για τον Πρόεδρο Κληρίδη και τον αντιπρόεδρο Ντεκτάς που απευθύνονταν στην πρόεδρο και στον Τ/Κ αντιπρόεδρο του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού, με την οποία εξουσιοδοτούνταν να ενεργούν εξ ονόματος της Υπάτης Αρμοστείας. Αυτός ο διακανονισμός, εξ όσων γνωρίζω, δεν αμφισβητήθηκε ποτέ σοβαρά. Η UNHCR ήταν έτσι σε θέση να λειτουργεί σε ολόκληρο το νησί και ήταν το μοναδικό κανάλι για τις ξένες κυβερνήσεις που επιθυμούσαν τη βοήθειά τους να φτάσει και στις δύο κοινότητες».

«Είναι πολύ δύσκολο να περιγράψω το μίσος»

«Το μεγαλύτερο μέρος της άμεσης βοήθειας προς όσους έφυγαν από τις μάχες παρέχονταν από συγγενείς και φίλους» σημειώνει o απεσταλμένος της UNHCR στην Κύπρο το 1974 Nicholas Morris και περιγράφει τις πρώτες εικόνες: «Στο νότιο τμήμα τα πράγματα φαίνονται επιφανειακά κανονικά. Οι περισσότερες ζημιές στον νότο προκλήθηκαν από Έλληνες που αντιμάχονται με Έλληνες μετά το πραξικόπημα. Τα περισσότερα μαγαζιά είναι ανοικτά, ωστόσο εκείνα -και τα σπίτια- που είναι κοντά στην πράσινη γραμμή στη Λευκωσία είναι κλειστά και ερημωμένα στην ελληνική πλευρά. Στην ύπαιθρο τα ζώα, οι καλλιέργειες και τα εσπεριδοειδή πεθαίνουν λόγω έλλειψης προσοχής. Το πρόβλημα είναι πιο σοβαρό στον βορρά από όπου έφυγαν οι Έλληνες»... «Είναι πολύ δύσκολο να περιγράψω το μίσος μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, ωστόσο υπάρχουν λίγες ακτίνες ελπίδας ισότιμα και στις δύο πλευρές. Ακόμα και τα πιο απλά πράγματα είναι περίπλοκα: δεν μπορεί ένας Ελληνοκύπριος οδηγός του ΟΗΕ να μεταβεί βόρεια και αντίστροφα». Σε άλλο σημείο των αφηγήσεών του αναφέρει πως:«Είναι εύκολο να διαπιστώσει κανείς τη γοητεία αυτού του νησιού για τους ανθρώπους, αλλά τώρα είναι γεμάτο θλίψη και δυστυχία. Το δίκαιο δεν είναι καθόλου όλο στην ελληνική πλευρά. Ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για την παρούσα κατάσταση έγκειται στην αδίστακτη εκμετάλλευση και διάκριση κατά των Τουρκοκυπρίων στο παρελθόν. Αλλά σήμερα η δυστυχία και η απώλεια της οικογένειας, της περιουσίας και των μέσων διαβίωσης αφορούν σε μεγαλύτερο βαθμό την ελληνοκυπριακή πλευρά»... Όπως σημείωνε στο σημειωματάριο που κρατούσε ο πρώην λειτουργός της UNHCR, προμήθειες προς ανακούφιση των εκτοπισμένων, αξίας εκατ. δολαρίων έχουν ήδη διοχετευθεί μέσω της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού. «Τα πρώτα πράγματα που έχουμε παραγγείλει --54.000 κουβέρτες- φτάνουν σε τρεις πτήσεις την Τετάρτη και την Πέμπτη [11 και 12 Σεπτεμβρίου 1974] και από εκεί και πέρα πρέπει να υπάρχει μια σταθερή συσσώρευση αφίξεων από αέρα και θάλασσα (για το φαγητό)».

Ηλιαχτίδες τρυπώνουν σε αντίσκηνα

O «Π» στον χώρο προσωρινής φιλοξενίας Πουρνάρα στην Κοκκινοτριμιθιά

O «Π» επισκέφθηκε χθες τον χώρο που φιλοξενεί τους πρόσφατα διασωθέντες από τη Λιμενική Αστυνομία πρόσφυγες από τη Συρία και προηγουμένως άλλους. Συνομιλήσαμε με πρόσφυγες και καταγράψαμε τις διαδικασίες που απαιτούνται για να αποδεσμευτούν

Κάτια Σάββα
Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, 26/7/2017

Τρίτη 25 Ιουλίου 2017, ώρα 9 το πρωί. Ο χώρος προσωρινής φιλοξενίας Πουρνάρα στην Κοκκινοτριμιθιά σφύζει για άλλη μια φορά από ζωή. Ο Αμπντουλά είναι από το Χαλέπι. Ο διερμηνέας που προθυμοποιήθηκε να μας βοηθήσει για τους σκοπούς του ρεπορτάζ τελικά δεν χρειάστηκε. Μιλά ελληνικά. «Εγώ ήμουν Κύπρο παλιά, 6-7 χρόνια, στην Πάφο έμενα, δούλευα στου Λεπτού», μας εξηγεί. Δίπλα του, ένα από τα έξι παιδιά του (1-17 ετών). Η γυναίκα του είναι στο αντίσκηνο. Εκεί υπάρχει ανεμιστήρας, αναγκαίος -σε αυτές τις συνθήκες καύσωνα- για το ενός έτους παιδάκι τους, το οποίο κρατά μια σφουγγαρίστρα και παίζει φορώντας μόνο το πανί του. Μας υποδέχονται θερμά. Ο Αμπντουλά ρωτά για χωριά της Πάφου. Γνωρίζει τη Δρούσια, δούλεψε και εκεί. Θέλει να επιστρέψει να δουλέψει. «Δεν μπορούμε άλλο στο Χαλέπι. Τα μωρά μας. Εδώ ξέρω. Είμαστε ασφαλείς. Μέχρι να δούμε τι θα γίνει». Ο Αμπντουλά πλήρωσε 6 χιλ. δολάρια για να μεταφέρει την οικογένειά του στην Κύπρο. Μας περιγράφει τα όσα βίωσαν στο σκάφος που τους μετέφερε. «Ήμασταν 30 ώρες στη θάλασσα. Με τα μωρά στριμωγμένα να κλαίνε. Τι να κάνεις; Είναι μια απόφαση που πρέπει να πάρεις και να αντέξεις». Ομοίως και άλλοι Σύροι, οι πλείστοι από το Χαλέπι. 'Αλλοι έχουν στην Κύπρο συγγενείς και φίλους, ενώ άλλοι που είχαν έρθει ξανά στην Κύπρο ξέρουν πού να αποταθούν.

Ο χώροςΤον γενικό συντονισμό του Πουρνάρα έχει η Πολιτική 'Αμυνα, συνεπικουρούμενη από την Αστυνομία, τις Ιατρικές Υπηρεσίες και αριθμό ΜΚΟ, όπως ο Ερυρθός Σταυρός. Στον χώρο εκείνη την ώρα βρισκόταν και λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, ενώ πηγαινοέρχονταν λειτουργοί των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Μια μέρα προηγουμένως είχαν μεταφερθεί, μετά τη διάσωσή τους, 129 από τους συνολικά 144 πρόσφυγες οι οποίοι εντοπίστηκαν να επιβαίνουν σε ακυβέρνητο σκάφος στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ του Πωμού και του Παχύαμμου. Μεταξύ των διασωθέντων, 50 παιδιά και αρκετά βρέφη. Ήδη τρία ασυνόδευτα παιδιά έχουν τεθεί υπό την κηδεμονία των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Δέκα που είχαν απελαθεί παλαιότερα από την Κύπρο έπρεπε να παρουσιαστούν πρώτα ενώπιον δικαστηρίου και ακολούθως, αφού κατηγορηθούν γραπτώς, να αφεθούν ελεύθεροι για να μεταφερθούν επίσης στην Κοκκινοτριμιθιά. Το σχέδιο «Ναυκράτης», το οποίο αφορά την άφιξη ατόμων από τρίτες χώρες στην Κύπρο τα οποία χρήζουν προστασίας μπαίνει για άλλη μια φορά σε εφαρμογή. Ενδεχομένως για δέκατη από το 2015. Προσωπικό και εθελοντές της Πολιτικής 'Αμυνας, οι οποίοι -όπως κάθε φορά σε τέτοιες διασώσεις- είχαν τεθεί σε ετοιμότητα, φρόντισαν να ετοιμάσουν τον χώρο, χωρητικότητας μέχρι και 300 ατόμων σε αντίσκηνα, για τις νέες αφίξεις. Να υπάρχουν ανεμιστήρες (υπάρχει ηλεκτροδότηση στα αντίσκηνα), σεντόνια, είδη υγιεινής και ατομικά πακέτα, με τη βοήθεια πάντα του Ερυθρού Σταυρού.

ΠροσωρινάΗ παραμονή των προσφύγων στον χώρο είναι ολιγοήμερη. Μέχρι να ετοιμαστούν τα απαραίτητα έγγραφα από την Υπηρεσία Ασύλου, να γίνουν οι απαραίτητες αιματολογικές εξετάσεις (απαιτούν περίπου 48 ώρες) και να ληφθούν δαχτυλικά αποτυπώματα (επρόκειτο χθες οι πρόσφυγες να μεταβούν με λεωφορειάκια στην Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης όπου υπάρχουν τα ειδικά συστήματα). Οι πλείστοι έχουν ήδη εκφράσει πρόθεση να υποβάλουν αίτηση για άσυλο και αναμένεται να εγκριθούν ή να αποκτήσουν καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. Σε κάθε περίπτωση, αφού εξασφαλίσουν τα απαραίτητα έγγραφα και οι ιατρικές τους εξετάσεις είναι εντάξει, θα διευκολυνθούν για να μεταβούν σε σπίτια οικείων τους. Η Υπηρεσία Ασύλου σύντομα θα τους καλέσει για συνεντεύξεις. Όπως μας λέχθηκε, κάποιοι έχουν ήδη στην Κύπρο μέλος της οικογένειάς τους που ήρθε μέσω της ίδιας διαδικασίας στην Κύπρο και τώρα η οικογένεια επανενώνεται. Εξ ου και δεν υπάρχει αναστάτωση στον χώρο. Οι πρόσφυγες δεν διαμαρτύρονται, δεν απαιτούν να φύγουν. Η Κύπρος ήταν ο τελικός προορισμός τους. Μέχρι την επιστροφή στην πατρίδα τους...
Θερμές ευχαριστίες στον διοικητή της Πολιτικής 'Αμυνας Α. Φραντζή για την έγκριση επίσκεψης στον χώρο αλλά και για τις πολύτιμες πληροφορίες.

Να αναμένετε σκάφος εντός των επόμενων ημερών

Τα πλοιάρια με τους πρόσφυγες δεν εντοπίζονται τυχαία από τη Λιμενική Αστυνομία. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Π», σε κάποιες των περιπτώσεων οι αρμόδιες αρχές της ΚΔ γνωρίζουν και πότε ένα σκάφος ξεκινά από τα παράλια της Τουρκίας με προορισμό την Κύπρο. Σε άλλες περιπτώσεις, τα πλοιάρια εντοπίζονται από ραντάρ τα οποία καταγράφουν την πορεία τους και τα ξεχωρίζουν από σκάφη ψαράδων, ενώ η Λιμενική Αστυνομία ενημερώνεται για πιθανή άφιξη εντός ωρών ή και 2-3 ημερών για να είναι σε επιφυλακή. Σε περίπτωση εντοπισμού τέτοιου πλοιαρίου, η Λιμενική πρώτα προσεγγίζει τη θαλάσσια περιοχή με ταχύπλοο σκάφος, σε μια προσπάθεια να προλάβει τη διαφυγή του διακινητή αλλά και για να προβεί σε μια πρώτη αξιολόγηση της κατάστασης: πόσα άτομα μεταβαίνουν στο σκάφος, κάτω υπό ποιες συνθήκες. Ακολούθως προσεγγίζει το σκάφος άκατος της Αστυνομίας, όσον αφορά το Λατσί, η ακταιωρός «Ποσειδώνας». Αν ο αριθμός των προσφύγων είναι μικρός, τότε αυτοί επιβιβάζονται στην άκατο για να μπορούν να μεταφερθούν ταχύτερα στη στεριά, ενώ αν είναι πολλοί παραμένουν στο σκάφος και η ταχύτητα ρυμούλκησης είναι μικρότερη. Αναλόγως και του πού εντοπίζεται ένα σκάφος, μπορεί και να χρειαστούν 3-4 ώρες για να προσεγγίσει τη στεριά. Στο μεταξύ και ενόσω η επιχείρηση της Λιμενικής είναι σε εξέλιξη, ειδοποιούνται η Πολιτική 'Αμυνα, η Υπηρεσία Ασύλου, οι Ιατρικές Υπηρεσίες, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ειδικά σε περίπτωση που υπάρχουν ασυνόδευτοι ανήλικοι) και άλλοι φορείς της περιοχής, καθώς και απλοί πολίτες, εν προκειμένω της Πόλης Χρυσοχούς ή του Πωμού, για τις πρώτες βοήθειες και για ανακουφιστική φροντίδα. Ακολουθεί η μετάβαση για έλεγχο και εγγραφή στον αστυνομικό σταθμό και η μεταφορά των προσφύγων με λεωφορεία στην Κοκκινοτριμιθιά. Εκεί όπου πλέον οι διαδικασίες έχουν αυτοματοποιηθεί από το Υπ. Εσωτερικών. Αν κάτι απομένει και είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να απαντηθεί, είναι πού βρίσκει η επόμενη μέρα τους πολιτικούς, πλέον, πρόσφυγες. Πώς ενσωματώνονται ομαλά στην κοινωνία, πώς βρίσκουν εργασία και πού, χωρίς να εξαρτώνται από επιδόματα. Ερωτήματα που αφορούν πλέον το Υπ. Εργασίας.

Συναπάντημα ανθρωπιάς και ελπίδας

Όσοι καθηκόντως ή εθελοντικά βρίσκονται τα τελευταία χρόνια στην πρώτη γραμμή ανακούφισης και παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στους διασωθέντες -από ναυάγια στα ανοιχτά της Κύπρου- Σύρους, τους οποίους αποκαλούν πρόσφυγες και όχι λαθρομετανάστες, έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία ακόμη και στον τρόπο που τα ΜΜΕ προσεγγίζουν το θέμα. Διότι σημαντική μερίδα της κοινής γνώμης, με τα δικά της προβλήματα και τις δικές της ταλαιπωρίες, δεν είναι σε θέση να μπει στα βρεγμένα παπούτσια των προσφύγων. Ενδεχομένως, κάθε φορά που ακούνε στις ειδήσεις για νέα διάσωση να λένε, «ήρταν πάλε; Πόσοι να έρτουν;». Είναι οι ίδιοι, βεβαίως, που όταν πρόσφυγες -προ τριετίας- αφέθηκαν από τους διακινητές στα ανοιχτά της Κύπρου, χωρίς να το θέλουν, πάλι είχαν κάτι αρνητικό να πουν: «γιατί δεν μας θέλουν; Τους πέφτουμε λίγοι;». Από την άλλη είναι και ένας σημαντικός αριθμός συμπολιτών μας που έχει ανεπτυγμένη την ενσυναίσθηση και συγκινείται με το δράμα των προσφύγων. Ίσως γιατί κάποιοι από αυτούς υπήρξαν οι ίδιοι πρόσφυγες και μάλιστα στην ίδιά τους την πατρίδα το 1974. Και πέρασαν και αυτοί από αντίσκηνα, όπως αυτά που έχουν στηθεί, καλή ώρα, στον χώρο προσωρινής φιλοξενίας Πουρνάρα στην Κοκκινοτριμιθιά. Στον οποίο χθες, όπως κάθε φορά που ανοίγει ο χώρος για να υποδεχθεί πρόσφυγες, έσπευσαν με σακούλες και κιβώτια που περιείχαν είδη πρώτης ανάγκης σε μια προσπάθεια να ανακουφίσουν τους Σύρους. Σε ένα συναπάντημα ελπίδας των μεν και των δε, αποδεικνύοντας ότι η ανθρωπιά δεν έχει εκλείψει. Μάλλον περισσεύει και για αυτούς που δεν έχουν...

Ό,τι δηλώσεις έχεις!

Λειψή εικόνα Πόθεν Έσχες, κατά το δοκούν η κατάθεση στοιχείων

Φιάσκο αποδεικνύεται το περιβόητο Πόθεν Έσχες των 75 συνολικά αξιωματούχων καθώς πέρα από την ημιτελή εικόνα λόγω απουσίας στοιχείων για συζύγους και ανήλικα τέκνα, η δήλωση συμπληρώθηκε κατά το δοκούν

Κάτια Σάββα
Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, 5/9/2017

'Αλλα λόγια να αγαπιόμαστε ή καλύτερα για να μπερδευόμαστε! Κάπως έτσι μπορεί να απαντηθεί συνοπτικά το ερώτημα κατά πόσον η χθεσινή -και για πρώτη φορά- δημοσιοποίηση των δηλώσεων περιουσιακών στοιχείων 75 συνολικά αξιωματούχων (ΠτΔ, ΠτΒ, υπουργοί, βουλευτές και ευρωβουλευτές) εξυπηρετεί τη φιλοσοφία του νόμου: διαφάνεια από τη μια και πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς στη δημόσια ζωή από την άλλη. Με άλλα λόγια κατά πόσον ο ελεγχόμενος εκμεταλλεύτηκε τη θέση του για να πλουτίσει αθέμιτα.
Από την ώρα που του Ανώτατο Δικαστήριο γνωμάτευσε πως είναι αντισυνταγματική η δημοσιοποίηση και των δηλώσεων περιουσίας των συζύγων και ανήλικων τέκνων των ελεγχομένων, η εικόνα για τους πολίτες είναι ούτως ή άλλως λειψή. Την ίδια ώρα από τη στιγμή που ο γενικός εισαγγελέας γνωμάτευσε, μετά από επιστολή του γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, ότι δεν συντρέχει λόγος να υποβληθούν τώρα για πρώτη φορά οι δηλώσεις των συζύγων των ελεγχομένων (συμπεριλήφθηκαν στον νόμο με τροποποίησή του το 2016), αλλά να αφεθούν για την επόμενη φορά που οι ελεγχόμενοι οφείλουν να υποβάλουν δηλώσεις, ούτε η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή για το Πόθεν Έσχες έχει πλήρη εικόνα. Σημειώνεται ότι για τα ανήλικα τέκνα προϋπήρχε η υποχρέωση υποβολής περιουσιακών στοιχείων αλλά όμοια με τους/τις συζύγους, θα εξαιρούνται της δημοσιοποίησης. Στο μεταξύ αρμόδιο σώμα για να ελέγξει τις δηλώσεις των αξιωματούχων που εμπίπτουν στο πεδίο του περί του Προέδρου, των Υπουργών και των Βουλευτών της Κυπριακής Δημοκρατίας (Δήλωση και Έλεγχος Περιουσίας) Νόμου του 2004 είναι κοινοβουλευτική επιτροπή με επικεφαλής τον πρόεδρό της και μέλη βουλευτές. Συνεπώς ελεγχόμενοι από τον νόμο ελέγχουν τους εαυτούς τους την ίδια ώρα που δεν έχουν τις απαιτούμενες γνώσεις για τέτοιο έλεγχο. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι η επιτροπή ζήτησε από τον γενικό εισαγγελέα γνωμάτευση κατά πόσον μπορεί να αναθέσει εξυπαρχής τον έλεγχο σε ελεγκτές για να διαπιστώνουν ότι έχουν υποβληθεί σωστά οι δηλώσεις- αφού τώρα ο νόμος προβλέπει για αρωγή από ελεγκτές μόνο μετά από καταγγελία- ωστόσο η απάντησή του ήταν αρνητική.
Επιστρέφοντας στις δηλώσεις περιουσίας που δημοσιοποιήθηκαν χθες θα πρέπει να αναφέρουμε ότι αυτές είχαν κατατεθεί στην αρμόδια επιτροπή από το 2016 (εκτός 2-3 εξαιρέσεων) ή και προηγουμένως. Ως εκ τούτου η επιτροπή όφειλε από τότε να ελέγξει κατά πόσον υπάρχει συμμόρφωση προς την υποχρέωση κατάθεσης της δήλωσης και αν αυτή είναι σύμφωνη προς τις διατάξεις της νομοθεσίας
Οι δηλώσεις, ειδικά των βουλευτών που είναι και η μεγαλύτερη κατηγορία, ωστόσο βρίθουν... εποικοδομητικών ασαφειών. 'Αλλοι δηλώνουν ακίνητη περιουσία με τιμές 1980, άλλοι με τιμές 2013, άλλοι κατά υπολογισμόν, άλλοι ξεχάστηκαν να βάλουν στο σχετικό κουτάκι την αξία. 'Αλλοι συμπεριλαμβάνουν ακίνητα στα κατεχόμενα άλλοι όχι. 'Αλλοι δηλώνουν ότι έχουν μετοχές αλλά δεν μας περιγράφουν το είδος της εταιρεία και δεν αναφέρουν την αξία τους. 'Αλλοι δεν μπήκαν στον κόπο να ενημερώσουν για την αλλαγή των εισοδημάτων τους από την προηγούμενη φορά που υπέβαλαν δήλωση, άλλοι παραπέμπουν στον Φόρο Εισοδήματος. 'Αλλοι δηλώνουν την αξία του αυτοκινήτου τους όταν το αγόρασαν και άλλοι την τρέχουσα! Εν ολίγοις δήλωσαν ό,τι ήθελαν ή καλύτερα ό,τι τους βόλευε.

Οργίασε το κουτσομπολιό, φωτιά στα social media

Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, η φιλοσοφία τόσο του νόμου όσο και της δημοσιοποίησης είναι ο έλεγχος των αξιωματούχων για τυχόν αθέμιτο πλουτισμό κατά τη διάρκεια τη θητείας τους κάτι το οποίο δεν μπορεί να προκύψει λόγω της ημιτελούς εικόνας των περιουσιακών στοιχείων όλης της οικογένειας, αλλά λόγω και της προχειρότητας (εκούσια ή ακούσια) κατά τη συμπλήρωση των δηλώσεων που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας. Αν κάτι μπορεί να θεωρηθεί παρήγορο είναι η υπογραφή των ελεγχομένων στις δηλώσεις έτσι που σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι έχουν δώσει αναληθή στοιχεία είναι ένοχοι ποινικού αδικήματος. Το ερώτημα βεβαίως είναι ποιος και πώς θα το διαπιστώσει. 'Αλλο ένα ερώτημα είναι ποιος είναι πλέον ο ρόλος της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής Πόθεν Έσχες. Το έργο της ολοκληρώνεται με τη δημοσιοποίηση ή τώρα θα πρέπει να δει ενδελεχώς κάθε δήλωση και να προβεί σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη (εκεί και όπου αυτό είναι εφικτό); Πώς θα το πράξει από τη στιγμή που ελεγχόμενοι δεν ήταν καθόλου υποβοηθητικοί, αφού οι πλείστοι δεν έκριναν σκόπιμο να αιτιολογήσουν καν τη διαφοροποίηση της περιουσίας τους που μεσολάβησε μεταξύ της υποβολής των δύο αιτήσεων.
Από την άλλη αν κάτι πέτυχε η χθεσινή δημοσιοποίηση ήταν το... ξεφάντωμα των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και σε πηγαδάκι μεταξύ ακόμη και αυτών των ίδιων των ελεγχομένων που είχαν κάτι να πουν για τις δηλώσεις των άλλων και να αιτιολογήσουν τις δικές τους.
«Μα δε τι αυτοκίνητο βαστά ο άλλος», «καλά πώς γίνεται ο άλλος τόσα εκατομμύρια γη και να μην έχει καταθέσεις, τον παχυλό μισθό του πού τον τρώει σιόρ» λίγες μόνο αναρτήσεις στα social media.

Πανέρι οι δηλώσεις: Απ' όλα έχουν...

Οι ελεγχόμενοι, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις τους αντιλήφθηκαν διαφορετικά τα στοιχεία που τους ζητούσαν:

·         Η πρόεδρος της Αλληλεγγύης και συνάμα ευρωβουλευτής Ελένη Θεοχάρους έκρινε πως στο πεδίο που αφορούσε την ακίνητη ιδιοκτησία έπρεπε να συμπεριλάβει και προνομιακό τάφο στο κοιμητήρι Έγκωμης.

·         Ο πρόεδρος της Βουλής, παρότι πρόεδρος της Επιτροπής Πόθεν Έσχες και γνωρίζοντας ότι οι διευθύνσεις των ελεγχομένων δεν πρέπει να δημοσιοποιηθούν, συμπεριέλαβε τη δική του στην κατάσταση που επισύναψε από το Τμήμα Κτηματολογίου. 

·         Ο υπουργός Παιδείας Κώστας Καδής με αστεράκι σημειώνει πως τόσο σε αυτήν τη δήλωση όσο και στην προηγούμενη δεν δηλώνεται οικιστικό δάνειο από τη ΣΠΕ δημοσίων Υπαλλήλων, καθώς είναι στο όνομα της συζύγου του! Ως γνωστόν οι ελεγχόμενοι δεν είναι υπόχρεοι να αναφέρουν περιουσιακά στοιχεία συζύγου και παιδιών στη δική τους δήλωση.

·         Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε πως έχει στην κατοχή του αυτοκίνητο Αudi A8 το οποίο αγόρασε το 2012 για 85 χιλ. ευρώ, την ίδια ώρα που ο γ.γ. του ΑΚΕΛ εκτιμά το δικό του Audi A8 που δεν αναφέρει πόσα το αγόρασε στα 11 χιλ. ευρώ.

Μόλα, η δήλωση του υπουργού Οικονομικών

Λόγω της υποχρέωσης που είχαν να υποβάλουν καταστάσεις περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες μάλιστα ετοιμάζονται από το Γενικό Λογιστήριο στη βάση των στοιχείων που του είχαν υποβληθεί, τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου εμφανίζονται πιο σωστοί στον τρόπο συμπλήρωσης των δηλώσεων Πόθεν Έσχες που υπέβαλαν και στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή. Σε αυτές επισυνάπτεται και συνοπτική κατάσταση των περιουσιακών στοιχείων η οποία ωστόσο έχει όλη την ουσία χωρίς τις εποικοδομητικές ασάφειες που είχαν οι δηλώσεις των βουλευτών. Ο δε υπουργός Οικονομικών εμφανίζεται να δίνει την πληρέστερη εικόνα από όλους τους ελεγχόμενους ενημερώνοντας τούς πολίτες επακριβώς για τα εισοδήματα προηγούμενων ετών που αποκτήθηκαν στο διάστημα που μεσολάβησε από την προηγούμενη μέχρι και την παρούσα δήλωση.
*Ο Χάρης Γεωργιάδης δήλωσε ακίνητη περιουσία (με τη σύζυγο) αξίας 749.500 ευρώ, Όχημα Mercedes CLK με κόστος αγοράς το 2006 48.733 ευρώ και καταθέσεις 35.000 ευρώ. Δεν έχει χρέη. Όπως προαναφέρθηκε στα πρόσθετα εισοδήματα σημειώνει περίπου 170 χιλ. ευρώ για την αντιμισθία του (καθαρά) ως υπουργός (Μάιος 2013- Απρίλιος 2016) αλλά και 33.600 ευρώ από μερίσματα ξενοδοχείου.
*Ο τέως ΥΠΕΣ Σωκράτης Χάσικος δήλωσε 62.365 ευρώ ως καταθέσεις σε τράπεζες, 2,4 εκατ. ευρώ από χρεώστες και 171.336 ευρώ από επενδύσεις. Η αξία των οχημάτων του ανέρχεται σε 381.349 ευρώ, ενώ η ακίνητη περιουσία του εκτιμάται στα 809.462. Σε δάνεια οφείλει 463.490 ευρώ και σε πιστωτές 65.491 ευρώ.
*Γιώργος Παμπορίδης: δήλωσε ακίνητη περιουσία 3,125 εκατ. ευρώ ενώ η συνολική τρέχουσα αξία τεσσάρων οχημάτων, μιας μοτοσυκλέτας και μιας βάρκας ανέρχεται στις 86.000 ευρώ. Όσον αφορά σε καταθέσεις σε τράπεζες αυτές ανέρχονται σε 11.553 ευρώ ενώ τα δάνεια του ανέρχονται σε 651.182 ευρώ και οι επενδύσεις σε 19.550 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως ο κ. Παμπορίδης που προκύπτει ο πιο ευκατάστατος από τους υπουργούς αν όχι από όλους τους αξιωματούχους σχολίασε χθες στον δελτίο ειδήσεων του ALPHA πως με έκπληξη πληροφορείται αυτήν την πρωτιά αφήνοντας να εννοηθεί ότι άλλοι δεν δήλωσαν όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Όλες οι δηλώσεις είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα της Βουλής στο www.parliament.cy. Σημειώνεται ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εμπίπτει στο πεδίο ελέγχου άλλου νόμου για το Πόθεν Έσχες που αφορά σε ορισμένους αξιωματούχους και πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα.

Εκλέγονται με πυροτεχνήματα!

Στα συρτάρια βαρύγδουπες εξαγγελίες κυβέρνησης- κομμάτων

Εθνική αναγκαιότητα ήταν για τον Πρόεδρο Αναστασιάδη προεκλογικές εξαγγελίες για αξιοκρατία, χρηστή διοίκηση, ευθύνη των πολιτικών, αλλά σκονίζονται σε συρτάρια μαζί με προτάσεις νόμου κομμάτων

Κάτια Σάββα
Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, 7/10/2017

Ποινική ευθύνη υπουργών και ανεξάρτητων αξιωματούχων, πρωτοβουλίες πολιτών με συλλογή υπογραφών, περιορισμός της ασυλίας των βουλευτών μόνο στα κοινοβουλευτικά τους καθήκοντα, επέκταση του ορίου συνταξιοδότησης των βουλευτών και των υπουργών στο 65ο έτος της ηλικίας τους, ρύθμιση του ζητήματος της ταυτόχρονης καταβολής σύνταξης και μισθού σε κρατικούς αξιωματούχους, αυστηρά κριτήρια στην επιλογή των προσώπων που διορίζονται στην ΕΔΥ, ΕΕΥ και ημικρατικούς οργανισμούς και δημόσια ακρόαση προ διορισμού τους στη Βουλή... 
Μερικές μόνο από τις βαρύγδουπες εξαγγελίες των τελευταίων ετών, οι οποίες αξιολογήθηκαν και από τα ΜΜΕ ως πρώτες ειδήσεις στα δελτία και ως πρωτοσέλιδα εφημερίδων, που παραμένουν ωστόσο στα αζήτητα εμπαίζοντας τη νοημοσύνη των πολιτών, οι οποίοι μετά την οικονομική κρίση πείστηκαν ότι κάτι πάει να αλλάξει. Τουλάχιστον όσον αφορά σε ζητήματα αναξιοκρατίας, διαφθοράς και διασπάθισης δημοσίου χρήματος. Έρευνα του «Π» ως προς το ποιες από αυτές τις εξαγγελίες, όχι μόνο του Προέδρου της Δημοκρατίας διά νομοσχεδίων -που θα ετοίμαζε και θα κατέθετε στη Βουλή μέχρι τον Ιούνιο του 2013- αλλά και κοινοβουλευτικών κομμάτων διά προτάσεων νόμου, έρχεται απλώς να επιβεβαιώσει τη διάσταση μεταξύ λόγων και πράξεων όσων διεκδικούν κάθε φορά την ψήφο μας και επιτυγχάνουν την εκλογή τους. 

ΑυτοδέσμευσηΟ Ν. Αναστασιάδης εξελέγη το 2013, μεταξύ άλλων, και με σειρά προεκλογικών εξαγγελιών για «αξιοκρατία, χρηστή διοίκηση, ευθύνη των πολιτικών, υποχρεώσεις του κράτους προς τους πολίτες του, που παρέμεναν», όπως δήλωνε και μετά την εκλογή του στις 29/4/2013, «κενές περιεχομένου διακηρύξεις», για να προσθέσει πως «σήμερα (σ.σ. το 2013) λόγω και των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, αποτελούν εθνική αναγκαιότητα». Μετεκλογικά (Απρίλιος 2013) ο Πρόεδρος είχε θέσει και χρονοδιαγράμματα για υλοποίηση των δεσμεύσεων καλώντας τη Βουλή να δώσει προτεραιότητα στην εξέταση των σχετικών νομοσχεδίων. Τελικά αυτή η προτεραιότητα δεν δόθηκε και είναι άξιον απορίας γιατί, καθώς στις νευραλγικές επιτροπές που εξετάζουν νομοσχέδια προεδρεύουν βουλευτές του ΔΗΣΥ. 
Την ίδια ώρα η είσοδος της Συμμαχίας Πολιτών στη Βουλή επετεύχθη το 2016 λόγω και της αυτοδέσμευσης όλων των υποψηφίων βουλευτών της με επιστολή τους στον τότε πρόεδρο της Βουλής να παραιτηθούν σε περίπτωση που δεν «προωθούσαν στη νέα Βουλή για ψήφιση εντός ενός έτους από την εκλογή τους» δέκα προτάσεις και μέτρα «που ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των πολιτών, για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη τους προς το κράτος, τους θεσμούς και τους πολιτειακούς αξιωματούχους». Παρότι δεν ανέμενε κανείς ότι οι βουλευτές της Συμμαχίας θα παραιτούνταν, θα πρέπει να τονιστεί ότι όταν κανείς αναφέρεται σε ψήφιση μιας πρότασης (όχι απαραίτητα έγκριση) συνεπάγεται ότι αυτή θα οδηγηθεί στην ολομέλεια. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, καμία από τις προτάσεις νόμου που κατέθεσε η Συμμαχία δεν οδηγείται στην ολομέλεια, καθώς πολύ απλά για τις πλείστες δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί ή αρχίσει καν η εξέτασή τους από τις αρμόδιες επιτροπές. 

Ξεχάστηκε ο ΑβέρωφΣε βαρύγδουπες εξαγγελίες προέβησαν κατά καιρούς και τα κοινοβουλευτικά κόμματα. Για παράδειγμα, τον Ιούλιο του 2016 ο Αβέρωφ Νεοφύτου κατέθεσε δύο προτάσεις νόμου που ρυθμίζουν συνταξιοδοτικά θέματα αξιωματούχων (65ο έτος για βουλευτές και υπουργούς και κατάργηση της καταβολής σύνταξης σε εν ενεργεία αξιωματούχους) ως αποτέλεσμα της εξαγγελίας του πρόεδρου του ΔΗΣΥ κατά τη διάρκεια συνεδρίας της Επ. Οικονομικών, τη Δευτέρα 4/7/2016, για κατάργηση της φορολογίας ακίνητης ιδιοκτησίας ταυτόχρονα με τη μείωση ανελαστικών δαπανών. Δύο μέρες αργότερα ο κ. Νεοφύτου ερωτηθείς σχετικά αναφέρθηκε εκ νέου στο θέμα των πολλαπλών συντάξεων διευκρινίζοντας ότι οι προτάσεις νόμου θα κατατεθούν «ανεξάρτητα από την πρόταση για τον φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας»... Παρότι και πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ δεν έφερε ποτέ αυτές τις προτάσεις ενώπιον των υπολοίπων μελών της. 'Αλλες 20 προτάσεις νόμου, ειδικά μεταξύ 2013-2014, ως επί το πλείστον για θέματα τραπεζών και δημόσιου τομέα, είχε καταθέσει και ο Ν. Παπαδόπουλος, πρόεδρος του ΔΗΚΟ και πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών τότε. Και αυτές παραμένουν, κάποιες και χωρίς αντικείμενο πλέον, στις εκκρεμότητες τις επιτροπής. 
Προτάσεις, τέλος, είχε εξαγγείλει και το ΑΚΕΛ το 2016, καλώντας τους πολίτες να στηρίξουν υποψηφίους του στις βουλευτικές εκλογές. Μεταξύ άλλων υποσχόταν επέκταση της διάρκειας του ανεργιακού επιδόματος, μείωση ή κατάργηση χρεώσεων για τους ανέργους και πολιτικές που θα απέβλεπαν στην αύξηση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Λίγες έως ελάχιστες ήταν από το τότε οι νομοθετικές πρωτοβουλίες του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, το οποίο ως επί το πλείστον περιορίστηκε σε...άμυνα (παρεμπόδιση αποκρατικοποιήσεων και πολυασφαλιστικού ΓεΣΥ).

Όσα δεν χωράνε στον προεκλογικό

Οι 5 υποψήφιοι Πρόεδροι τοποθετούνται υπέρ ή κατά σε θέματα ταμπού και όχι μόνο

Κάτια Σάββα
Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, 12/11/2017

Πέντε υποψήφιοι Πρόεδροι που υποστηρίζονται από κοινοβουλευτικά κόμματα, 10 +2 ερωτήσεις σε θέματα ταμπού, από αυτά που δεν θα δείτε ενταγμένα σε προεκλογικά προγράμματα και εξαγγελίες. Ρήτρα οι απαντήσεις να είναι μονολεκτικές. "Υπέρ" ή "κατά", "ναι" ή "όχι".
Ο "Π", μετά το επιτυχές εγχείρημα προ των προεδρικών εκλογών του 2013, με τις απαντήσεις των τριών τότε υποψηφίων (που διεκδικούν ξανά) να συζητιούνται μέχρι σήμερα, επανέρχεται με νέο crash test για να εκμαιεύσει απαντήσεις σε ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες και ξεκινούν σαφώς από την τσέπη τους, την οικογενειακή τους κατάσταση και την υγεία τους και οδηγούν στο τραπέζι τους, για να καταλήξουν στο κρεβάτι τους. Η επιλογή της μονολεκτικής απάντησης, παρότι δόθηκε το δικαίωμα επεξηγήσεων, εδράζεται στο γεγονός ότι μια γενικόλογη απάντηση προς ικανοποίηση και τέρψη όλων των ψηφοφόρων αλλά και για να μην πληγούν μεγάλα συμφέροντα ή ακόμη και η Εκκλησία δεν μπορεί να έχει θέση στον σύγχρονο δημόσιο πολιτικό διάλογο. Την ίδια ώρα δίνεται η ευκαιρία στον κόσμο να ψυχογραφήσει τους πέντε υποψηφίους. Να σκιαγραφήσει τον χαρακτήρα τους, που ενδεχομένως να μην αφήνεται να φανερωθεί μέσα από αοριστολογίες για το Κυπριακό και την οικονομία. Από τις σημερινές απαντήσεις μπορεί να διαπιστώσει κανείς, αναλόγως πάντοτε των δικών του πιστεύω, ποιος από τους πέντε οπισθοδρομεί, ποιος επιδιώκει αλλαγές, ποιος λαϊκίζει, ποιος είναι ειλικρινής και ποιος θα μείνει μόνο στις υποσχέσεις.

Σύμφωνοι μόνο σε δύο

Ο πίνακας που ετοιμάσαμε διευκολύνει τον αναγνώστη να ελέγξει οριζόντια και κάθετα τις απαντήσεις των πέντε υποψηφίων (παρουσιάζονται με αλφαβητική σειρά) και έτσι να εξαγάγει τα δικά του συμπεράσματα. Αν κάτι διαπιστώνεται είναι οι πιο προοδευτικές απαντήσεις του κ. Στ. Μαλά συγκριτικά με την προηγούμενη φορά αλλά και το γεγονός ότι σε κανένα από τα ερωτήματα δεν υπάρχει ομοφωνία πλην αυτών που αφορούν καταθέσεις των υποψηφίων σε λογαριασμούς στο εξωτερικό ή επενδύσεις σε φορολογικούς παραδείσους. Όλοι είναι αρνητικοί και καταγράφεται. Καταγράφεται επίσης πως πλην του νυν Προέδρου όλοι οι υπόλοιποι υποψήφιοι τάσσονται κατά της λειτουργίας των γενικών καταστημάτων τις Κυριακές. Όλοι πλην του κ. Μαλά θεωρούν ότι το κράτος πρέπει να συνεχίσει να καταβάλλει 6,14 εκατ. ευρώ τον χρόνο για μισθούς ιερέων υπαίθρου. Όλοι πλην του κ. Χρίστου, υποψηφίου του ΕΛΑΜ, τάσσονται -κάποιοι υπό προϋποθέσεις- υπέρ της ευθανασίας, της αποποινικοποίησης των αμβλώσεων, της νομικής αναγνώρισης φύλου, της πολιτικής κηδείας και του υποχρεωτικού εμβολιασμού παιδιών ενώ ο μόνος που δεν διστάζει να πει ευθαρσώς ότι θα διορίζει και συνταξιούχους σε θέσεις αξιωματούχων, αν το αξίζουν, είναι ο κ. Παπαδόπουλος που τάσσεται κατά της ηλικιακής διάκρισης. Ευθαρσώς κατά της υιοθέτησης παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια πλην του κ. Χρίστου είναι και ο Γ. Λιλλήκας εξηγώντας γιατί.


Οι ερωτήσεις
Η επιλογή των ερωτήσεων έγινε μετά από μελέτη μηνών, ικανοποιώντας διάφορες θεματικές ενότητες. Για παράδειγμα πριν από πέντε χρόνια οι υποψήφιοι ρωτήθηκαν κατά πόσο είναι υπέρ ή κατά του συμφώνου συμβίωσης. Με τη νομική ρύθμιση για το θέμα, σε αυτήν την προεκλογική περίοδο προχωράμε στο επόμενο βήμα και στην υιοθέτηση παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια ενώ μετά την πρόσφατη επεισοδιακή ψήφιση νόμου για τη νομική αναγνώριση φύλου στην Ελλάδα το θέμα ανοίγει προς συζήτηση αλλά και ετοιμασία νομοθεσίας και στη δική μας χώρα.
Όμοια και με την καύση νεκρών. Πλέον υπάρχει νόμος που επιτρέπει την καύση πλην όμως λόγω απαγορευτικού κόστους δεν έχουν ακόμη λειτουργήσει αποτεφρωτήρες. Εν αναμονή των αποτεφρωτήρων πώς τοποθετούνται οι υποψήφιοι στο δικαίωμα για πολιτική κηδεία, κάτι αντίστοιχο με τον πολιτικό γάμο; Πώς επιπροσθέτως τοποθετούνται στο δικαίωμα του ασθενή, στα τελικά στάδια επώδυνης ασθένειας, να φύγει με αξιοπρέπεια με την επιλογή της ιατρικώς υποβοηθούμενης ευθανασίας;
Την ίδια ώρα μπορεί πλέον οι διαμαρτυρίες και η κριτική της αντιπολίτευσης να έχουν κοπάσει, ωστόσο η λειτουργία των γενικών καταστημάτων τις Κυριακές, με απόφαση της υφιστάμενης κυβέρνησης, ήταν ένα θέμα που απασχόλησε έντονα τη χώρα μας συνεπώς δεν θα μπορούσε παρά να ερωτηθούν όλοι οι υποψήφιοι για το τι προτίθενται να πράξουν για το φλέγον αυτό θέμα σε περίπτωση που εκλεγούν. Στην περίπτωση του κ. Αναστασιάδη κατά πόσον θα αναθεωρήσει αν επανεκλεγεί. Όσον αφορά τη νομιμοποίηση των οικειοθελών αμβλώσεων υπάρχει από το 2015 κατατεθειμένη πρόταση νόμου στη Βουλή την οποία υπογράφουν βουλευτές από τα τέσσερα μεγάλα κόμματα, πλην όμως δεν συζητήθηκε ποτέ. Γιατί αφού με απλά μαθηματικά θα μπορούσε να είχε ήδη ψηφιστεί κατά πλειοψηφία; Σε συρτάρι της Βουλής σκονίζεται και το νομοσχέδιο για τη νομική ρύθμιση της συμφωνίας που υπέγραψε το 1971 ο Αρχιεπίσκοπος και Πρόεδρος Μακάριος (με τον εαυτό του) για τη μεταβίβαση εκκλησιαστικής γης στο κράτος με υποχρέωση του δεύτερου να καταβάλλει μέρος του μισθού των ιερέων (674,82 ευρώ) σε πάνω από 700 ιερείς "υπαίθρου". Το δεύτερο σκέλος της συμφωνίας τηρείται από την πρώτη στιγμή, ωστόσο η μεταβίβαση ακόμη να γίνει. Στο μεταξύ λόγω του παγκόσμιου αντιεμβολιαστικού κινήματος που ολοένα και μεγαλώνει επίκαιρη είναι και η ερώτηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό παιδιών. Όσον αφορά τη θήρευση αμπελοπουλιών όλοι γινόμαστε μάρτυρες του τι συμβαίνει και πώς η νομοθετική εξουσία χειρίζεται το όλο θέμα. Τέλος και επειδή τα... λεφτά είναι πολλά θεωρήσαμε χρήσιμο να καταγράψουμε, για να υπάρχει επίσημα κατατεθειμένη, τη θέση των υποψηφίων για τους φορολογικούς παραδείσους.

Αναστασιάδης: Υπό μελέτη ρύθμιση για προϊόντα που θα διατίθενται Κυριακή

Ούτε εγώ ούτε η σύζυγός μου λεφτά εκτός

Μετά την έγκριση νομοσχεδίου για την καύση νεκρών που κατέθεσε η δική του κυβέρνηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος διεκδικεί την επανεκλογή του, τάσσεται υπέρ και της πολιτικής κηδείας δίνοντας αυτήν την επιλογή στους άθεους. Υπέρ τάσσεται και στην ευθανασία ως επιλογή του ασθενούς ο οποίος βρίσκεται στα τελικά στάδια αλλά και στη νομική αναγνώριση φύλου αρκεί να προηγείται έλεγχος ψυχικής υγείας των προσώπων που επιθυμούν την αλλαγή. Όσον αφορά την υιοθέτηση παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια τάσσεται επίσης υπέρ αρκεί "να προηγηθεί κοινωνικός διάλογος και να διασφαλιστεί το ευ ζην των παιδιών". Ως αναμενόταν αφού επί δικής του διακυβέρνησης τα γενικά καταστήματα παραμένουν ανοικτά και τις Κυριακές, τάσσεται υπέρ της συνέχισης του υφιστάμενου ωραρίου πλην όμως θεωρεί ότι είναι αναγκαία η διασφάλιση των εργαζομένων με συνεχή έλεγχο της εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας. Ο Πρόεδρος προσθέτει επίσης ότι θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω ρυθμίσεις -τώρα είναι στο στάδιο της μελέτης- όσον αφορά συγκεκριμένα προϊόντα (π.χ. αρτοποιήματα, τσιγάρα, εφημερίδες) και ποιες ώρες θα πωλούνται έτσι ώστε να διασφαλίζονται και τα ειδικά καταστήματα (περίπτερα). Όσον αφορά την αποποινικοποίηση θήρευσης αμπελοπουλιών διατηρεί τη θέση που είχε και πριν πέντε χρόνια για νομιμοποίηση των ξόβεργων, ως παραδοσιακή μέθοδος "εφ' όσον εξασφαλιστεί βεβαίως η έγκριση της Κομισιόν μετά από τα αναγκαία διαβήματα". Υπενθύμισε ότι παραδοσιακές μέθοδοι θήρευσης αμπελοπουλιών επιτρέπονται στη Μάλτα και τη Νότια Γαλλία. Τάσσεται ωστόσο κατά της μαζικής θήρευσης με δίχτυα. Την ίδια ώρα ο κ. Αναστασιάδης θεωρεί πως συνταξιούχοι σε θέσεις αξιωματούχων μπορούν να διορίζονται "μόνο κατ' εξαίρεση σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ειδική εμπειρία και σχέση με το αντικείμενο". Ο κ. Αναστασιάδης ήταν κάθετος για τους φορολογικούς παραδείσους εξηγώντας ότι ούτε αυτός ούτε η σύζυγός του έχουν επενδύσει σε τέτοια funds, ενώ τόνισε πως ενώ επιτρέπεται δεν έχει λογαριασμούς καταθέσεων σε άλλες χώρες. 


Λιλλήκας: Πάνω από δικαιώματα ομοφύλων, τα δικαιώματα παιδιών 
Εστιατόρια μόνο για αμπελοπούλια 
Υπέρ της ευθανασίας ως επιλογή για όσους υποφέρουν στα τελικά στάδια ανίατης ασθένειας τάσσεται ο υποψήφιος Πρόεδρος Γιώργος Λιλλήκας, ο οποίος τάσσεται υπέρ και των αμβλώσεων καθώς όπως εξηγεί "ούτως ή άλλως αμβλώσεις γίνονται με κίνδυνο της ζωής των εγκύων που επιλέγουν τσαρλατάνους ή φάρμακα αμφιβόλου ποιότητας". Για τον κ. Λιλλήκα "από την ώρα που ένας άνθρωπος αποφασίζει σε ποιο φύλο θέλει να ανήκει και από τη στιγμή που δεν υπάρχει απαγορευτικός νόμος για την ιατρική αλλαγή οφείλει και το κράτος να αναγνωρίσει το φύλο που επιλέγει κανείς". Από την άλλη ο κ. Λιλλήκας τάσσεται κατά της τεκνοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια επειδή όπως εξηγεί "τα παιδιά αυτών των ηλικιών δεν μπορούν να ερωτηθούν και θεωρώ ότι έχουν και τα παιδιά δικαίωμα να επιλέξουν". Όσον αφορά τη θήρευση αμπελοπουλιών ο κ. Λιλλήκας τάσσεται υπέρ με τις παραδοσιακές μεθόδους, ήτοι ξόβεργα και αεροβόλο. "Έχω ζητήσει από την υπηρεσία Διεθνών Σχέσεων της Βουλής να διερευνήσει πώς χώρες όπως η Μάλτα και η Γαλλία έχουν πετύχει νόμιμα συγκεκριμένες μεθόδους κυνηγιού" σημειώνει και εισηγείται όπως στην περίπτωση που και η Κύπρος πετύχει εξαίρεση, το κράτος να εκδίδει ειδικές άδειες για κυνηγούς αμπελοπουλιών για να γνωρίζει ποιοι είναι. Εισηγείται επίσης την αδειοδότηση εστιατορίων αποκλειστικά για κυνήγι και συνεπώς για αμπελοπούλια, όπως ισχύει και σε άλλες χώρες της ΕΕ. "Πουθενά αλλού να σερβίρονται" προσθέτει για να καταλήξει επί τούτου πως για να είναι βιώσιμα αυτά τα εστιατόρια θα πρέπει να τους επιτραπεί και το εισαγόμενο θήραμα (π.χ. ελάφι). Ο κ. Λιλλήκας τάσσεται υπέρ της συνέχισης καταβολής κρατικής αρωγής σε ιερείς, ωστόσο θεωρεί πως με την έγκριση του νομοσχεδίου που εκκρεμεί στη Βουλή η μεταβίβαση της εκκλησιαστικής γης θα πρέπει να γίνει αυτόματα και όχι όταν το απαιτήσει η Δημοκρατία με απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου, όπως προνοείται. Καταληκτικά σημειώνεται πως ο κ. Λιλλήκας δεν έχει λογαριασμούς στο εξωτερικό ούτε επενδύσεις σε φορολογικούς παραδείσους, έχει όμως μετοχές τις οποίες έχει δηλώσει στο "Πόθεν Έσχες του". 


Μαλάς: Το κράτος τους υπαλλήλους του και η Εκκλησία τους ιερείς της

Κοινωνία υποκριτών για αμβλώσεις


Για τον υποψήφιο Πρόεδρο Σ. Μαλά ένας ασθενής πρέπει να έχει το δικαίωμα σε ιατρικώς υποβοηθούμενη ευθανασία "κάτω βεβαίως από αυστηρό έλεγχο". Αναφερόμενος στο θέμα των αμβλώσεων τόνισε πως είμαστε μια κοινωνία υποκριτών. "Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα η έκτρωση επιτρέπεται αν κρίνουν οι γιατροί ότι αν γεννιόταν ένα παιδί θα είχε σοβαρές σωματικές ή ψυχικές ανωμαλίες, ώστε να είναι σοβαρά ανάπηρο παρότι σήμερα υπάρχει πιθανότητα να έχουν ποιότητα ζωής. Δεν είναι υποκρισία την ώρα που ισχύει αυτό να μην επιτρέπεται στις γυναίκες να επιλέξουν στα αρχικά στάδια μιας εγκυμοσύνης ποιο είναι το καλύτερο για αυτές;". Όπως σημειώνει ο κ. Μαλάς αναφερόμενος στα θαλασσαιμικά παιδιά "όταν ήμουν υπ. Υγείας ποτέ δεν έλεγα ότι η Κύπρος είναι παράδειγμα μείωσης του αριθμού θαλασσαιμικών διότι δεν κάναμε κάποια ιατρική ανακάλυψη. Απλώς σκοτώναμε έμβρυα πολύ πιο αποτελεσματικά από άλλες χώρες. Αυτό δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να περηφανεύεται μια σύγχρονη χώρα" τονίζει. Ο κ. Μαλάς τάσσεται υπέρ και της νομικής αναγνώρισης φύλου επικαλούμενος αποφάσεις του ΕΔΑΔ και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ο κ. Μαλάς θεωρεί ότι πρέπει να αρθεί κάθε διάκριση όσον αφορά τις υιοθεσίες ενώ είναι υπέρμαχος του εμβολιασμού παιδιών. "Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι εμβολιάζοντας τα παιδιά αποτρέπεις επιδημίες μολυσματικών ασθενειών, ειδικά τις ιογενείς". Αναφορικά με τη συμφωνία κράτους - εκκλησίας για την καταβολή μισθών σε ιερείς υπαίθρου ο κ. Μαλάς ήταν κάθετος: "Ο κάθε θεσμός για να λειτουργεί είναι υπόχρεος να πληρώνει τους λειτουργούς και αξιωματούχους τους. Συνεπώς όπως πληρώνει το κράτος τους υπαλλήλους του οφείλει και η Εκκλησία να πληρώνει τους ιερείς της" εξηγεί κάνοντας λόγο για θέση αρχής αλλά και απόλυτα διακριτούς ρόλους. Ειδικά στον τρόπο διδαχής στα σχολεία. "Εάν συνεχίζεις να πληρώνεις πρέπει να εισπράττεις το ανάλογο αντίτιμο, να υπάρχει ανάκτηση" καταλήγει επί τούτου αναφερόμενος στην ανάγκη άμεσης μεταβίβασης της εκκλησιαστικής γης. Αναφορικά με τον διορισμό συνταξιούχων ο κ. Μαλάς ανέφερε ότι "εκπροσωπώ μια υποψηφιότητα που θέλει να φέρει το νέο στη χώρα μας. Πρέπει να εκλείψουν οι πολιτικοί της αυλής και πολύ περισσότερο η ανακύκλωσή τους". 


Παπαδόπουλος: Κατά της ηλιακής διάκρισης και ανοικτών καταστημάτων Κυριακές

Όχι στη φυλάκιση γυναικών για έκτρωση

Ο υποψήφιος Πρόεδρος Νικόλας Παπαδόπουλος τάσσεται υπέρ της υιοθέτησης παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια ωστόσο θέτει κάποιες προϋποθέσεις. "Πρέπει να προηγηθεί κοινωνικός διάλογος για να προετοιμαστεί η κοινωνία, αλλά και για να καθοριστούν τα κριτήρια στη βάση των οποίων θα γίνονται αποδεκτά τα αιτήματα υιοθεσίας". Για τις αμβλώσεις σημειώνει πως "φυσικά πρέπει να υπάρχουν και ασφαλιστικές δικλίδες για έλεγχο των αμβλώσεων, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μπαίνει φυλακή γυναίκα για έκτρωση". Όσον αφορά τον διορισμό συνταξιούχων σε θέσεις αξιωματούχων τάσσεται υπέρ, καθώς όπως εξηγεί "δεν είναι κριτήριο η ηλικία για έναν διορισμό αλλά τα προσόντα και οι ικανότητες. Είμαι κατά της ηλικιακής διάκρισης ειδικά όταν κάποιος έχει να προσφέρει". Αναφορικά με το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων ο κ. Παπαδόπουλος τάσσεται κατά της συνέχισης του υφιστάμενου που επέβαλε η παρούσα κυβέρνηση με τη λειτουργία των γενικών καταστημάτων και τις Κυριακές. "Πιστεύω ότι θα πρέπει να προωθηθούν οι κανονισμοί όπως εγκρίθηκαν από τη Βουλή" εξηγεί κάνοντας λόγο για ένα σωστό συμβιβασμό. "Δυστυχώς η κυβέρνηση επέλεξε να τους τουμπάρει προσφεύγοντας στο Ανώτατο Δικαστήριο για να κερδίσει στην ουσία για τυπικούς λόγους και όχι επί της ουσίας" τονίζει ενώ υπογραμμίζει πως αν εκλεγεί θα επαναφέρει τους κανονισμούς που ψήφισε η Βουλή. Καταληκτικά και στο ερώτημα για το κατά πόσον έχει επενδύσεις σε φορολογικούς παραδείσους απαντά "όχι", ενώ για καταθέσεις στο εξωτερικό απαντά με "δυστυχώς όχι", ως κουρεμένος καταθέτης το 2013!




Χρίστου: Επιλογή των γονιών ο εμβολιασμός παιδιών
Η Κύπρος δεν είναι κράτος άθρησκων

"Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρέσει ζωή υπό οποιεσδήποτε συνθήκες", είναι η θέση του υποψήφιου Προέδρου Χρίστου Χρίστου ο οποίος τάσσεται κατά, τόσο της νομιμοποίησης της ευθανασίας όσο και της νομιμοποίησης των οικειοθελών αμβλώσεων. Όσον αφορά τις αμβλώσεις παρέπεμψε στον Ποινικό Κώδικα όσον αφορά το κάτω υπό ποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει άμβλωση (κατόπιν βιασμού) προσθέτοντας ότι εκεί που πρέπει να εστιάσει η πολιτεία είναι στην πρόληψη, μέσω της εκπαίδευσης, με το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης για να μην χρειάζεται καμιά γυναίκα να μπαίνει σε τέτοιο δίλημμα. "Η Κύπρος δεν είναι ένα κράτος άθρησκων, είναι κράτος που έχει και εθνική και θρησκευτική ταυτότητα" σημειώνει για να εξηγήσει γιατί είναι κατά της πολιτικής κηδείας. Όσον αφορά τους εμβολιασμούς παιδιών ο κ. Χρίστου θεωρεί ότι πρέπει να παραμείνει προαιρετικό μέτρο. Προερχόμενος από τον τομέα της Υγείας, σημειώνει πως πρέπει να είναι επιλογή των γονιών αφότου ενημερωθούν για τους κινδύνους και τυχόν παρενέργειες από τους παιδίατρους (π.χ. αντίδραση σε αλλεργία). "Η Κυριακή πρέπει να δοθεί πίσω στον κόσμο για ξεκούραση, έτσι και αλλιώς το μόνο που εξυπηρετεί είναι τους μεγαλοεπιχειρηματίες" σημειώνει ο κ. Χρίστου, ο οποίος τάσσεται υπέρ της θήρευσης αμπελοπουλιών με την παραδοσιακή μέθοδο των ξόβεργων, όχι όμως της μαζικής. Όσον αφορά τον διορισμό συνταξιούχων τάσσεται κατά θεωρώντας ότι υπάρχουν αρκετοί νέοι ταλαντούχοι "οι οποίοι πρέπει επιτέλους να αξιοποιηθούν". 

Έδωσε 17,5 εκατ., πίσω τα 2,9

Τι απέφερε η φορολογική συμφωνία Εκκλησίας με το κράτος

Κάτια Σάββα
Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, 27/11/2017

Ο «Π» αποκαλύπτει τα ποσά που η Εκκλησία κατέβαλε στο κράτος ως απότοκο φορολογικής συμφωνίας που υπογράφηκε το 2012. Έπεσε έξω ο Αρχιεπίσκοπος που υποσχόταν 10-20 εκατ. μόνο για το 2012.

Σε δηλώσεις του μετά την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ κράτους και Εκκλησίας για φορολογικά ζητήματα τον Μάρτιο του 2012, ο Αρχιεπίσκοπος -αφού είχε αποδώσει τα εύσημα στον τότε υπουργό Οικονομικών Κ. Καζαμία- έκανε λόγο για νέο κεφάλαιο συνεργασίας μεταξύ Εκκλησίας και κράτους, ενώ έσπευσε να ανακοινώσει ότι η Εκκλησία θα προβεί σε δύο με τρεις πωλήσεις εντός του 2012. Εξέφρασε μάλιστα την πεποίθηση ότι μέχρι το τέλος εκείνου του χρόνου, θα εισέρρεαν στα κρατικά ταμεία 10 με 20 εκατ. ευρώ από επενδύσεις και πωλήσεις της Εκκλησίας. Ωστόσο σύμφωνα με στοιχεία που εξασφάλισε από το Τμήμα Φορολογίας ο «Π» και αποκαλύπτει σήμερα, τα 20 εκατ. ευρώ που υποσχόταν ο Προκαθήμενος μέχρι το τέλος του 2012 μόλις που πλησιάζουν το συνολικό ποσό που η Εκκλησία κατέβαλε τα τελευταία πεντέμισι χρόνια, από τότε δηλαδή που ισχύει η συμφωνία μέχρι και τις 10 Νοεμβρίου 2017. 

Συγκεκριμένα ως απότοκο της συμφωνίας του 2012 η Εκκλησία της Κύπρου έχει καταβάλει στο Τμήμα Φορολογίας, υπό μορφή φόρων, τόκων και επιβαρύνσεων, το συνολικό ποσό των 17,5 εκατ. περίπου. Το ποσό αυτό αφορά Φόρο Ακίνητης Ιδιοκτησίας 1,2 εκατ. ευρώ και Φόρο Κεφαλαιουχικών Κερδών 16,3 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα όπως έχει ήδη γίνει γνωστό μετά από απάντηση του ΥΠΟΙΚ στη βουλευτή Σ. Κουκουμά, αφορμή για την περαιτέρω διερεύνηση του θέματος από τον «Π», στην Εκκλησία έχει επιστραφεί πόσο 2,9 εκατ. ευρώ σε ΦΠΑ, καθώς η συμφωνία προνοεί πως «η Εκκλησία της Κύπρου θα απαλλάσσεται από την καταβολή ΦΠΑ για την ανέγερση και συντήρηση ναών και ακινήτων που βρίσκονται στον περίβολο του ναού και χρησιμοποιούνται για την επιτέλεση του θρησκευτικού της έργου». 
Αλλαγή δεδομένωνΣτη βάση των πιο πάνω θα πρέπει να ληφθούν υπόψη διάφορες άλλες παράμετροι, κάποιες εκ των οποίων δεν ίσχυαν το 2012. Συγκεκριμένα όπως πληροφορείται ο «Π» η Εκκλησία έχει τα τελευταία χρόνια μεταβιβάσει περιουσία αξίας περίπου 150 εκατ. ευρώ προς εξόφληση χρεών της (αναδιαρθρώσεις) στην Ελληνική Τράπεζα και στην Τράπεζα Κύπρου. Σύμφωνα με νομοθεσία που ενέκρινε η Βουλή η μεταβίβαση ακίνητης ιδιοκτησίας λόγω «αναδιάρθρωσης» απαλλάσσεται από τον φόρο κεφαλαιουχικών κερδών ύψους 20% συνεπώς ούτε η Εκκλησία έχει καταβάλει τον εν λόγω φόρο. Την ίδια ώρα η Εκκλησία εξαιρείται της υποχρέωσης για καταβολή έκτακτης αμυντικής εισφοράς με συντελεστή 17% από τα μερίσματα που λαμβάνει παρότι λόγω των φορολογικών υποχρεώσεων στις οποίες υπόκεινται οι εταιρείες της λαμβάνει μικρότερο μέρισμα. Καταληκτικά υπενθυμίζεται πως ο φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας καταργείται από την 1 Ιανουαρίου 2017 για το φορολογικό έτος 2017 και για κάθε έτος που ακολουθεί.

Όπως  πληροφορηθήκαμε από το Τμ. Φορολογίας η συμφωνία του 2012, που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο Δ. Χριστόφια (είχε ετοιμαστεί σε συνεργασία Κ. Καζαμία με τον διευθυντή του ελεγκτικού τμήματος της Εκκλησίας, Γιάννο Χαριλάου), προβλέπει σε γενικές γραμμές τα εξής:

Η Εκκλησία της Κύπρου θα καταβάλλει φόρο κεφαλαιουχικών κερδών για όλες τις διαθέσεις ακίνητης περιουσίας που πραγματοποιεί από την ημερομηνία της Συμφωνίας και μετά (σημείο 6)

·  Από την ημερομηνία της συμφωνίας, η Εκκλησία θα καταβάλλει Φόρο Ακίνητης Ιδιοκτησίας. Θα επιβάλλεται κατά την πώληση μετά του νενομισμένου τόκου από την ημερομηνία της συμφωνίας. (σημεία 8.1-3) Δίνονται διευκρινίσεις για τον τρόπο απόκτησης των τεμαχίων και υπολογισμό τόκων και έναρξη χρόνου πληρωμής πλην όμως από 1/1/2017 ο φόρος αυτός καταργείται.

·  Στο σημείο 9 αναφέρεται πως «Τα εισοδήματα της Εκκλησίας της Κύπρου θα απαλλάσσονται από φόρο εισοδήματος, σύμφωνα με τους περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμους».

·  Το σημείο 13 προβλέπει πως «Η Εκκλησία της Κύπρου θα απαλλάσσεται από την καταβολή ΦΠΑ για την ανέγερση και συντήρηση ναών και ακινήτων που βρίσκονται στον περίβολο του ναού και χρησιμοποιούνται για την επιτέλεση του θρησκευτικού της έργου». Σημειώνεται πως τα αιτήματα της Εκκλησίας από την έναρξη της συμφωνίας μέχρι και σήμερα ήταν για επιστροφή ΦΠΑ ύψους 5,5, εκατ. πλην όμως το Τμ. Φορολογίας επέστρεψε τα 2,9 εκατ. ευρώ. Η απαλλαγή γίνεται με την παραχώρηση κατά χάριν κρατικής χορηγίας έναντι του καταβληθέντος ΦΠΑ.