Ηλιαχτίδες τρυπώνουν σε αντίσκηνα

O «Π» στον χώρο προσωρινής φιλοξενίας Πουρνάρα στην Κοκκινοτριμιθιά

O «Π» επισκέφθηκε χθες τον χώρο που φιλοξενεί τους πρόσφατα διασωθέντες από τη Λιμενική Αστυνομία πρόσφυγες από τη Συρία και προηγουμένως άλλους. Συνομιλήσαμε με πρόσφυγες και καταγράψαμε τις διαδικασίες που απαιτούνται για να αποδεσμευτούν

Κάτια Σάββα
Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, 26/7/2017

Τρίτη 25 Ιουλίου 2017, ώρα 9 το πρωί. Ο χώρος προσωρινής φιλοξενίας Πουρνάρα στην Κοκκινοτριμιθιά σφύζει για άλλη μια φορά από ζωή. Ο Αμπντουλά είναι από το Χαλέπι. Ο διερμηνέας που προθυμοποιήθηκε να μας βοηθήσει για τους σκοπούς του ρεπορτάζ τελικά δεν χρειάστηκε. Μιλά ελληνικά. «Εγώ ήμουν Κύπρο παλιά, 6-7 χρόνια, στην Πάφο έμενα, δούλευα στου Λεπτού», μας εξηγεί. Δίπλα του, ένα από τα έξι παιδιά του (1-17 ετών). Η γυναίκα του είναι στο αντίσκηνο. Εκεί υπάρχει ανεμιστήρας, αναγκαίος -σε αυτές τις συνθήκες καύσωνα- για το ενός έτους παιδάκι τους, το οποίο κρατά μια σφουγγαρίστρα και παίζει φορώντας μόνο το πανί του. Μας υποδέχονται θερμά. Ο Αμπντουλά ρωτά για χωριά της Πάφου. Γνωρίζει τη Δρούσια, δούλεψε και εκεί. Θέλει να επιστρέψει να δουλέψει. «Δεν μπορούμε άλλο στο Χαλέπι. Τα μωρά μας. Εδώ ξέρω. Είμαστε ασφαλείς. Μέχρι να δούμε τι θα γίνει». Ο Αμπντουλά πλήρωσε 6 χιλ. δολάρια για να μεταφέρει την οικογένειά του στην Κύπρο. Μας περιγράφει τα όσα βίωσαν στο σκάφος που τους μετέφερε. «Ήμασταν 30 ώρες στη θάλασσα. Με τα μωρά στριμωγμένα να κλαίνε. Τι να κάνεις; Είναι μια απόφαση που πρέπει να πάρεις και να αντέξεις». Ομοίως και άλλοι Σύροι, οι πλείστοι από το Χαλέπι. 'Αλλοι έχουν στην Κύπρο συγγενείς και φίλους, ενώ άλλοι που είχαν έρθει ξανά στην Κύπρο ξέρουν πού να αποταθούν.

Ο χώροςΤον γενικό συντονισμό του Πουρνάρα έχει η Πολιτική 'Αμυνα, συνεπικουρούμενη από την Αστυνομία, τις Ιατρικές Υπηρεσίες και αριθμό ΜΚΟ, όπως ο Ερυρθός Σταυρός. Στον χώρο εκείνη την ώρα βρισκόταν και λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, ενώ πηγαινοέρχονταν λειτουργοί των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Μια μέρα προηγουμένως είχαν μεταφερθεί, μετά τη διάσωσή τους, 129 από τους συνολικά 144 πρόσφυγες οι οποίοι εντοπίστηκαν να επιβαίνουν σε ακυβέρνητο σκάφος στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ του Πωμού και του Παχύαμμου. Μεταξύ των διασωθέντων, 50 παιδιά και αρκετά βρέφη. Ήδη τρία ασυνόδευτα παιδιά έχουν τεθεί υπό την κηδεμονία των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Δέκα που είχαν απελαθεί παλαιότερα από την Κύπρο έπρεπε να παρουσιαστούν πρώτα ενώπιον δικαστηρίου και ακολούθως, αφού κατηγορηθούν γραπτώς, να αφεθούν ελεύθεροι για να μεταφερθούν επίσης στην Κοκκινοτριμιθιά. Το σχέδιο «Ναυκράτης», το οποίο αφορά την άφιξη ατόμων από τρίτες χώρες στην Κύπρο τα οποία χρήζουν προστασίας μπαίνει για άλλη μια φορά σε εφαρμογή. Ενδεχομένως για δέκατη από το 2015. Προσωπικό και εθελοντές της Πολιτικής 'Αμυνας, οι οποίοι -όπως κάθε φορά σε τέτοιες διασώσεις- είχαν τεθεί σε ετοιμότητα, φρόντισαν να ετοιμάσουν τον χώρο, χωρητικότητας μέχρι και 300 ατόμων σε αντίσκηνα, για τις νέες αφίξεις. Να υπάρχουν ανεμιστήρες (υπάρχει ηλεκτροδότηση στα αντίσκηνα), σεντόνια, είδη υγιεινής και ατομικά πακέτα, με τη βοήθεια πάντα του Ερυθρού Σταυρού.

ΠροσωρινάΗ παραμονή των προσφύγων στον χώρο είναι ολιγοήμερη. Μέχρι να ετοιμαστούν τα απαραίτητα έγγραφα από την Υπηρεσία Ασύλου, να γίνουν οι απαραίτητες αιματολογικές εξετάσεις (απαιτούν περίπου 48 ώρες) και να ληφθούν δαχτυλικά αποτυπώματα (επρόκειτο χθες οι πρόσφυγες να μεταβούν με λεωφορειάκια στην Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης όπου υπάρχουν τα ειδικά συστήματα). Οι πλείστοι έχουν ήδη εκφράσει πρόθεση να υποβάλουν αίτηση για άσυλο και αναμένεται να εγκριθούν ή να αποκτήσουν καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. Σε κάθε περίπτωση, αφού εξασφαλίσουν τα απαραίτητα έγγραφα και οι ιατρικές τους εξετάσεις είναι εντάξει, θα διευκολυνθούν για να μεταβούν σε σπίτια οικείων τους. Η Υπηρεσία Ασύλου σύντομα θα τους καλέσει για συνεντεύξεις. Όπως μας λέχθηκε, κάποιοι έχουν ήδη στην Κύπρο μέλος της οικογένειάς τους που ήρθε μέσω της ίδιας διαδικασίας στην Κύπρο και τώρα η οικογένεια επανενώνεται. Εξ ου και δεν υπάρχει αναστάτωση στον χώρο. Οι πρόσφυγες δεν διαμαρτύρονται, δεν απαιτούν να φύγουν. Η Κύπρος ήταν ο τελικός προορισμός τους. Μέχρι την επιστροφή στην πατρίδα τους...
Θερμές ευχαριστίες στον διοικητή της Πολιτικής 'Αμυνας Α. Φραντζή για την έγκριση επίσκεψης στον χώρο αλλά και για τις πολύτιμες πληροφορίες.

Να αναμένετε σκάφος εντός των επόμενων ημερών

Τα πλοιάρια με τους πρόσφυγες δεν εντοπίζονται τυχαία από τη Λιμενική Αστυνομία. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Π», σε κάποιες των περιπτώσεων οι αρμόδιες αρχές της ΚΔ γνωρίζουν και πότε ένα σκάφος ξεκινά από τα παράλια της Τουρκίας με προορισμό την Κύπρο. Σε άλλες περιπτώσεις, τα πλοιάρια εντοπίζονται από ραντάρ τα οποία καταγράφουν την πορεία τους και τα ξεχωρίζουν από σκάφη ψαράδων, ενώ η Λιμενική Αστυνομία ενημερώνεται για πιθανή άφιξη εντός ωρών ή και 2-3 ημερών για να είναι σε επιφυλακή. Σε περίπτωση εντοπισμού τέτοιου πλοιαρίου, η Λιμενική πρώτα προσεγγίζει τη θαλάσσια περιοχή με ταχύπλοο σκάφος, σε μια προσπάθεια να προλάβει τη διαφυγή του διακινητή αλλά και για να προβεί σε μια πρώτη αξιολόγηση της κατάστασης: πόσα άτομα μεταβαίνουν στο σκάφος, κάτω υπό ποιες συνθήκες. Ακολούθως προσεγγίζει το σκάφος άκατος της Αστυνομίας, όσον αφορά το Λατσί, η ακταιωρός «Ποσειδώνας». Αν ο αριθμός των προσφύγων είναι μικρός, τότε αυτοί επιβιβάζονται στην άκατο για να μπορούν να μεταφερθούν ταχύτερα στη στεριά, ενώ αν είναι πολλοί παραμένουν στο σκάφος και η ταχύτητα ρυμούλκησης είναι μικρότερη. Αναλόγως και του πού εντοπίζεται ένα σκάφος, μπορεί και να χρειαστούν 3-4 ώρες για να προσεγγίσει τη στεριά. Στο μεταξύ και ενόσω η επιχείρηση της Λιμενικής είναι σε εξέλιξη, ειδοποιούνται η Πολιτική 'Αμυνα, η Υπηρεσία Ασύλου, οι Ιατρικές Υπηρεσίες, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ειδικά σε περίπτωση που υπάρχουν ασυνόδευτοι ανήλικοι) και άλλοι φορείς της περιοχής, καθώς και απλοί πολίτες, εν προκειμένω της Πόλης Χρυσοχούς ή του Πωμού, για τις πρώτες βοήθειες και για ανακουφιστική φροντίδα. Ακολουθεί η μετάβαση για έλεγχο και εγγραφή στον αστυνομικό σταθμό και η μεταφορά των προσφύγων με λεωφορεία στην Κοκκινοτριμιθιά. Εκεί όπου πλέον οι διαδικασίες έχουν αυτοματοποιηθεί από το Υπ. Εσωτερικών. Αν κάτι απομένει και είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να απαντηθεί, είναι πού βρίσκει η επόμενη μέρα τους πολιτικούς, πλέον, πρόσφυγες. Πώς ενσωματώνονται ομαλά στην κοινωνία, πώς βρίσκουν εργασία και πού, χωρίς να εξαρτώνται από επιδόματα. Ερωτήματα που αφορούν πλέον το Υπ. Εργασίας.

Συναπάντημα ανθρωπιάς και ελπίδας

Όσοι καθηκόντως ή εθελοντικά βρίσκονται τα τελευταία χρόνια στην πρώτη γραμμή ανακούφισης και παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στους διασωθέντες -από ναυάγια στα ανοιχτά της Κύπρου- Σύρους, τους οποίους αποκαλούν πρόσφυγες και όχι λαθρομετανάστες, έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία ακόμη και στον τρόπο που τα ΜΜΕ προσεγγίζουν το θέμα. Διότι σημαντική μερίδα της κοινής γνώμης, με τα δικά της προβλήματα και τις δικές της ταλαιπωρίες, δεν είναι σε θέση να μπει στα βρεγμένα παπούτσια των προσφύγων. Ενδεχομένως, κάθε φορά που ακούνε στις ειδήσεις για νέα διάσωση να λένε, «ήρταν πάλε; Πόσοι να έρτουν;». Είναι οι ίδιοι, βεβαίως, που όταν πρόσφυγες -προ τριετίας- αφέθηκαν από τους διακινητές στα ανοιχτά της Κύπρου, χωρίς να το θέλουν, πάλι είχαν κάτι αρνητικό να πουν: «γιατί δεν μας θέλουν; Τους πέφτουμε λίγοι;». Από την άλλη είναι και ένας σημαντικός αριθμός συμπολιτών μας που έχει ανεπτυγμένη την ενσυναίσθηση και συγκινείται με το δράμα των προσφύγων. Ίσως γιατί κάποιοι από αυτούς υπήρξαν οι ίδιοι πρόσφυγες και μάλιστα στην ίδιά τους την πατρίδα το 1974. Και πέρασαν και αυτοί από αντίσκηνα, όπως αυτά που έχουν στηθεί, καλή ώρα, στον χώρο προσωρινής φιλοξενίας Πουρνάρα στην Κοκκινοτριμιθιά. Στον οποίο χθες, όπως κάθε φορά που ανοίγει ο χώρος για να υποδεχθεί πρόσφυγες, έσπευσαν με σακούλες και κιβώτια που περιείχαν είδη πρώτης ανάγκης σε μια προσπάθεια να ανακουφίσουν τους Σύρους. Σε ένα συναπάντημα ελπίδας των μεν και των δε, αποδεικνύοντας ότι η ανθρωπιά δεν έχει εκλείψει. Μάλλον περισσεύει και για αυτούς που δεν έχουν...