Από τη μια οπτική γωνία στην άλλη, μια ενσυναίσθηση δρόμος

Ομιλία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (Απρίλιος 2018) για τον τρόπο προβολής του μεταναστευτικού από τα ΜΜΕ.

Αρχές Ιανουαρίου 2016 σε μια ειδησεογραφική ιστοσελίδα της χώρας μας δημοσιεύτηκε η εξής ιστορία υπό την ένδειξη «ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΟ» με κεφαλαία γράμματα:

«Αναστάτωση επικρατεί τις τελευταίες ημέρες στο Κέντρο Κράτησης Μεταναστών στη Μενόγεια, από την είδηση ότι το 3χρονο παιδί Αστυφύλακα κόλλησε Ηπατίτιδα. Ανάμεσα στους κρατούμενους υπάρχουν άτομα με σοβαρές ασθένειες και το προσωπικό είναι εκτεθειμένο. Εκατόν και πλέον εργαζόμενοι στο Κέντρο Κράτησης Παράτυπων Μεταναστών στη Μενόγεια είναι συγκλονισμένοι από την είδηση ότι το μωρό συναδέλφου τους κόλλησε Ηπατίτιδα και το μικρόβιο από ό,τι φαίνεται το μετέφερε στο σπίτι ο πατέρας  του από τον χώρο εργασίας του. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της ιστοσελίδας μας,  μόλις έγινε γνωστό ότι το 3χρονο παιδί του συναδέλφου τους διαγνώστηκε με Ηπατίτιδα και κρατήθηκε για νοσηλεία, το προσωπικό είναι ανάστατο και οι ανησυχίες για την υγεία τους εντάθηκαν, αφού ανάμεσα στους μετανάστες που κρατούνται υπάρχουν ορισμένοι που πάσχουν από την συγκεκριμένη ασθένεια, αλλά και Aids. Πάντως πάρα τα δημοσιεύματα  κατά καιρούς, ενάντια στο τρόπο κράτησης των μεταναστών στη Μενόγεια, πληροφορίες μας αναφέρουν ότι οι κρατούμενοι έχουν την κάθε φροντίδα και περιποίηση στο Κέντρο. Όπως μας αναφέρθηκε χαρακτηριστικά έχουν ότι ζητήσουν, από ζεστό φαγητό της αρεσκείας τους, μέχρι και μασέλες  πλήρωσαν για κάποιους  που είχαν πρόβλημα με τα δόντια τους. Τακτικά εξετάζονται από ψυχολόγους και γιατρούς, ενώ κάποιοι στις χώρες προέλευσης τους ήταν κακοποιά στοιχεία».

Αυτή η είδηση που μόλις σας διάβασα και κοινοποιήθηκε 500 φορές από τους χρήστες του Facebook, έφερε τον τίτλο «Μωρό αστυφύλακα στη Μενόγεια κόλλησε Ηπατίτιδα - Μετέφερε το μικρόβιο στο σπίτι ο πατέρας του».

Με λίγα λόγια το λεγόμενο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ  ενημέρωνε τις δεκάδες χιλιάδες πολίτες που το διάβασαν ότι: οι μετανάστες της Μενόγειας που έχουν και του πουλιού το γάλα, είναι άκρως επικίνδυνοι για τη δημόσια υγεία και ειδικά για τα πιο ευάλωτα μέλη μιας κοινωνίας, τα παιδιά. Προς επίρρωσιν αυτού του ισχυρισμού, το γεγονός ότι το παιδάκι εργαζόμενου αστυφύλακα μολύνθηκε από ηπατίτιδα που μετέφερε στο σπίτι ο πατέρας του.

Πρόκειται ασφαλώς για ένα αστήρικτο, αβάσιμο και γκεμπελικό συμπέρασμα το οποίο δεν εμπεριέχει ίχνος λογικής, ούτε καν μία αποχρώσα ένδειξη. Δυστυχώς, αυτό το δημοσίευμα δεν ήταν η εξαίρεση αλλά μάλλον ο κανόνας με το οποίο ο φακός των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αντιμετώπιζε μέχρι πριν μερικά χρόνια τους μετανάστες και τους πρόσφυγες.

Βλέπουμε να κυριαρχούν και να αναπαράγονται είτε με άμεσο «αποκαλυπτικό» τρόπο, είτε με έμμεσο εκλεπτυσμένο τρόπο ρατσιστικά στερεότυπα και αβάσιμα συμπεράσματα. Ο Τύπος, έντυπος ή ηλεκτρονικός, αποτελούσε και αποτελεί σε ένα μεγάλο βαθμό και τον καθρέφτη της κοινωνίας που αποδέχεται, αναπαράγει και υιοθετεί τέτοιες συμπεριφορές και νοοτροπίες.

Αποτελεί για μένα μεγάλη τιμή, να μιλήσω για το ρόλο του Τύπου απέναντι στους μετανάστες, στους πρόσφυγες, στους ξεριζωμένους σε μια περίοδο μάλιστα που η Κύπρος είχε να αντιμετωπίσει μια ανεπανάληπτη οικονομική κρίση. Είναι μια ευκαιρία για αυτοκριτική αλλά και για να ακούσουμε τις απόψεις των ενεργών πολιτών και να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε τις αδυναμίες μας. Αυτός ο παραγωγικός διάλογος είναι αποτέλεσμα της μεθοδικής έρευνας των Μαρίας Αβρααμίδου, Ειρήνης Καδιανάκη, Μαρίας Ιωάννου και Ελισάβετ Παναγιώτου του «Πανεπιστημίου Κύπρου». Μια μελέτη η οποία δείχνει ότι κάτι σάπιο υπάρχει στα θεμέλια της κοινωνίας μας, και οφείλουμε, ο καθένας από τον τομέα του, να προσπαθήσουμε να το διορθώσουμε αυτό. 

Μπορεί σήμερα να βρισκόμαστε σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι πριν από μερικά χρόνια, αλλά το φάντασμα του ρατσισμού και των άκρων αναβιώνει τόσο έντονα για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αυτό το φαινόμενο σε συνδυασμό με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παραδοσιακά μέσα, την επικράτηση των fakenews και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ως φορέων ενημέρωσης, οδηγούν στην ανάγκη να επανεύρουμε τις αξίες της παραδοσιακής δημοσιογραφίας και να ενισχύσουμε το ρόλο των ενεργών πολιτών.

Για να μπορέσει ο Τύπος, ο σοβαρός τουλάχιστον Τύπος, να σταματήσει να παράγει ανακρίβειες, συκοφαντίες, ξενοφοβία, ανασφάλεια και να τροφοδοτεί με μίσος και ψέμα μια κοινωνία υπό κρίση, οφείλουμε να διορθώσουμε πολλά.

Πρώτα ως πολίτες, μετά ως δημοσιογράφοι.

Οφείλουμε να μιλούμε. Να αντιμετωπίσουμε τέτοια φαινόμενα εκεί και όπου παράγονται, να διαμαρτυρηθούμε, να πούμε την άποψη μας. Να ξεβολεύτουμε. Τη μια φορά είναι το μωρό του αστυφύλακα που κόλλησε ηπατίτιδα από τους μετανάστες, την άλλη φορά είναι μια επιταγή σε ένα αιτητή ασύλου με τέσσερα ψηφία. Οι… μισές ειδήσεις είναι αρκετές για να ξεσηκώσουν τους πάντα έτοιμους σχολιαστές του Facebook που θα μιλήσουν για τους ξένους που κλέβουν τις δουλειές των Κυπρίων, που γενικεύουν, ισοπεδώνουν, κρίνουν, δικάζουν και καταδικάζουν κατά το δοκούν.

Και όταν σηκωθεί τόση πολλή σκόνη, είναι πολύ πιθανόν να γίνει θέμα και στα παραδοσιακά ΜΜΕ χωρίς να έχει προηγηθεί η απαραίτητη διερεύνηση και χωρίς να διασταυρωθούν τα βασικά σημεία του ρεπορτάζ.

Είμαι βέβαιη ότι έχετε διαβάσει σε κάποιες από τις πολλές ιστοσελίδες μια είδηση με τίτλο «Σάλος με αιτητή ασύλου που λαμβάνει επίδομα 3000 ευρώ», «Προκλητικό έμβασμα σε αιτητή» και άλλα παρόμοια. Αυτοί οι πιασάρικοι στη δημοσιογραφική γλώσσα τίτλοι μπορεί να φέρουν μερικές χιλιάδες κλικς παραπάνω αλλά θα έχουν στο μεταξύ δημιουργήσει μια εντελώς στρεβλή εικόνα για μια ανθρώπινη ιστορία.

Γιατί χρειάζεται χρόνος για να διερευνηθούν τα πραγματικά γεγονότα. Αν το ποσό είναι συσσωρευμένες οφειλές πολλών μηνών; Αν αφορούν τις ανάγκες πολυμελούς οικογένειας; Αν είναι δικαιούχοι και έχουμε ευθύνη προς την Ευρωπαϊκή Ένωση να καλύπτουμε τις ανάγκες τους; Δεν θα μιλήσω για την ανθρωπιστική πλευρά αυτών των θεμάτων. Θα περίμενα όμως μεγαλύτερες αντοχές, κατανόηση και συμπάθεια από μια κοινωνία που έζησε από πρώτο χέρι την ένδεια, τον ξεριζωμό και την οικονομική μετανάστευση.

Αναπόφευκτη συνεπώς η σύγκριση και το ερώτημα. Ποιο είναι το ζητούμενο για κάθε τι που ο δημοσιογράφος δημοσιεύει; Είτε αυτό είναι μια δήλωση, μια έρευνα, ένα ρεπορτάζ.

Στο δια ταύτα όμως. Πως αξιολογείται μια είδηση; Πότε δημοσιεύεται; Ποιοι έχουν την ευθύνη για την ενημέρωση των πολιτών;

Στις εφημερίδες για παράδειγμα, αυτή την διαιώνια μορφή του έντυπου λόγου, οι καθημερινές ειδήσεις θα πρέπει να αξιολογηθούν και να δημοσιευτούν σε ένα προκαθορισμένο αριθμό σελίδων. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι ο αρχισυντάκτης και ο κάθε δημοσιογράφος ξεχωριστά προβαίνουν σε μια αξιολόγηση. Εδώ σε αυτό ακριβώς το σημείο ξεχωρίζει το επάγγελμα από το λειτούργημα.

·        Ποιος είναι ο στόχος;

·        Πως αξιολογούνται οι ειδήσεις;

·        Και πως προβάλλονται;

·        Και γιατί είναι αναγκαίο να εστιάσουμε σε μια ληστεία στην καταγωγή του ληστή αν είναι αλλοδαπός  ή στο γεγονός ότι μιλούσε σπαστά ελληνικά;

·        Γιατί δεν λέμε όταν συλλαμβάνεται Ελληνοκύπριος ότι συνέλαβαν ένα Λεμεσιανό, ένα Παφίτη, έναν από την Μακεδονίτισσα;

Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά. Η πλευρά των αναγνωστών. Που μέσα από μια αμφίδρομη σχέση «αξιολογούν» και αυτοί τις ειδήσεις ανάλογα με την προτεραιότητα που δίνουν.

Για παράδειγμα:

Πριν από το Πάσχα είχα δημοσιοποιήσει τον κατάλογο των νέων συμβούλων του Προέδρου και των Υπουργών και τις αμοιβές τους. Αυτή η είδηση στην ιστοσελίδα της εφημερίδας έγινε viral. Ακόμα και σήμερα, αν και έχουν περάσει τόσες μέρες, εξακολουθεί να είναι ανάμεσα στις πιο δημοφιλείς ειδήσεις του Πολίτη.

Την ίδια περίπου περίοδο, είχα δημοσιεύσει και μια επίμονη έρευνα για τους οροθετικούς στη χώρα μας. Διαβάστηκε και αυτή αλλά καμιά σύγκριση με τους μισθούς και τα ονόματα. Η έρευνα για το Γολγοθά των οροθετικών που κράτησε εβδομάδες νικήθηκε από την περιέργεια και το κουτσομπολιό για τους μισθούς. Αυτή είναι η αλήθεια. Και θα έπρεπε να μας προβληματίσει.

Και τα δύο θέματα έπρεπε να δημοσιευθούν, αλλά είναι οι αναγνώστες και κατ’ επέκταση η κοινωνία που θέτει προτεραιότητες. 

Με αυτή την ευκαιρία και προτού προχωρήσω στον επίλογο μου θα ήθελα να σας πω δημόσια ότι μετά την έρευνα για τους οροθετικούς ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδωσε οδηγίες να λυθεί ένα χρόνιο αίτημα τους για μηνιαίο επίδομα. Πρόκειται για ένα επίδομα που θα διασφαλίζει ελπίζω, όπως και σε άλλες χώρες, τα ελάχιστα όρια ανθρώπινης επιβίωσης εκατοντάδων ανθρώπων που υποφέρουν  και θα καλύπτει τόσο Κύπριους όσο και αλλοδαπούς.

Το αναφέρω γιατί θεωρώ ότι το θέμα είναι συναφές με τις αντιλήψεις που υπάρχουν στη χώρα μας και συνδέεται με τις δυο θεματικές της σημερινής ημερίδας. Αύριο-μεθαύριο μπορεί να διαβάσουμε σχόλια του τύπου «και ξένος, και γκέι και με HIV! Τι κακό μας βρήκε…». Ο ρατσισμός δεν έχει πάτο.

Συνεπώς, κυρίες και κύριοι, είναι  πολύ σημαντικό ο δημοσιογράφος που ασχολείται με ευαίσθητα θέματα όπως το μεταναστευτικό, τα ΛΟΑΤ άτομα, θέματα υγείας κλπ να έχει ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση.

Να μπορεί δηλαδή να μπει στα παπούτσια του άλλου. Να μπορεί να διακρίνει γιατί ο τάδε βουλευτής κρατάει και κουνά επιδεικτικά ένα αντίγραφο επιταγής ή εμβάσματος σε αλλοδαπό χωρίς να μπει στο κόπο να το διερευνήσει. Να μπορεί πολύ περισσότερο να αντιληφθεί ποιες ανάγκες μπορεί να καλύψει αυτό το ποσό, για πόσα άτομα και για πόσο.

Δεν ξέρω αν η δημοσιογραφία σπουδάζεται. Η ενσυναίσθηση ωστόσο είμαι σίγουρη πως δεν σπουδάζεται. Είναι κάτι που φέρνεις μαζί σου και το εξελίσσεις, όπως τον έρωτα ή την αγάπη. Είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης και ενυπάρχει με κάποιο αόρατο τρόπο στο ανθρώπινο DNA. Σε αυτή την ανθρώπινη υπεραξία πρέπει να επενδύσουμε. 

Όταν γράφεις με σκοπό να ενημερώσεις ή και να ευαισθητοποιήσεις, αναλόγως, δεν πρέπει να έχεις κατά νου, κλικς, λάικς και shares. Να γράφεις με την ψυχή σου είναι το ζητούμενο.

Καλύπτοντας καθημερινά το κοινοβουλευτικό ρεπορτάζ, πέραν όλων όσων έχω μάθει στη σχολή που λέγεται βουλή έχω διαπιστώσει πως βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη περίοδο που πρέπει να σταματήσουμε να μεταφέρουμε ειδήσεις μόνο από τα πάνω προς τα κάτω. Ο ρόλος των δημοσιογράφων είναι πολύ περισσότερο να μεταφέρει τις ειδήσεις από τα κάτω προς τα πάνω. Και εκεί όπου μπορεί να γίνεται η φωνή όσων δεν μπορούν να την υψώσουν.

Όπως της Ραφαέλλας μιας κοπέλας θύμα εμπορίας προσώπων με νοητική στέρηση που κατάφερε να ξεφύγει από μια κόλαση για να βρεθεί αντιμέτωπη με την κρατική αδιαφορία. Και σήμερα να είναι έγκυος άγνωστο από ποιον χωρίς η κοινωνική λειτουργός που έπρεπε να την παρακολουθεί να το έχει πράξει!Για την Ραφαέλλα, την όποια Ραφαέλλα όπως και δεκάδες άλλα αλλοδαπά θύματα εμπορίας προσώπων δεν γνοιάστηκαν τόσο συνάδελφοι, οι οποίοι μπορούν ωστόσο λαμβάνοντας ένα μέιλ με ένα έμβασμα αλλοδαπού να σούρουν τα εξ αμάξης σε όσους νομίζουν ότι φταίνε και να …σχολάσουν.

Κλείνοντας, να μου επιτρέψετε να τελειώσω όπως άρχισα. Με ένα δεύτερο δημοσίευμα αυτό πρόσφατο, από τον συνάδελφο Πάμπο Βάσιλα στην εφημερίδα Ο Φιλελεύθερος. Πριν από λίγες μέρες, ο συνάδελφος έφερε στο φως την περιπέτεια μιας οικογένειας αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων από το Ιράκ που ζούσαν σε ένα αυτοκίνητο. Ο 8χρονος Αλί, η 12χρονη Μαρία και ο 14χρονος Μουσταφά μαζί με τον πατέρα τους Αγιάντ ζούσαν κυριολεκτικά σε ένα πενταθέσιο αυτοκίνητο. Ο πατέρας προσπαθεί να πάει στη Γερμανία για να βρει την μητέρα των παιδιών του που είναι πολιτικός πρόσφυγας. Αυτό το ρεπορτάζ και η κατακραυγή των πολιτών που ακολούθησε κίνησε την κρατική μηχανή. Το Υπουργείο Εσωτερικών απάντησε παραθέτοντας με λεπτομέρεια τα επιδόματα τα οποία λαμβάνει η οικογένεια αλλά και όσα τους παρασχέθηκαν. Αλλά το πιο σημαντικό είναι πως βρέθηκε σπίτι για να στεγάσει την οικογένεια διασφαλίζοντας ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης για τα παιδιά.

Αυτή είναι μια άλλη οπτική γωνία της δημοσιογραφίας. Μπορούμε να αλλάξουμε, μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι, μπορούμε να είμαστε άνθρωποι. 

Έχουμε υποχρέωση ως πολίτες να ζητούμε από μια κυβέρνηση να λειτουργεί με ανθρωπιά και να στηρίζει τις ευάλωτες ομάδες. Έχουμε υποχρέωση ως δημοσιογράφοι να αναζητούμε την αλήθεια. Με τα μάτια της ψυχής μας. 

Κλείνοντας να σας πως ότι ευαισθησία ή ενσυναίσθηση α λα καρτ δε υπάρχει. Η λέξη που ψάχνετε είναι η υποκρισία.

Η Μεγάλη Βδομάδα των Οροθετικών (V)

Κόλαση επί της Γης για τους οροθετικούς

Η βαρβαρότητα απέναντι στα άτομα που ζουν με τον ιό HIV στη χώρα μας ξεπερνά κάθε όριο κρατικής γραφειοκρατίας, αδιαφορίας και ανευθυνότητας. 

Κάτια Σάββα

Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ,  6/4/2018

Μου μιλάει με λυγμούς. Η Στέφανη είναι μια αξιοπρεπής κυρία που παλεύει να ζήσει με έναν πενιχρό μισθό και χίλια δυο προβλήματα υγείας. Επειδή ωστόσο της δόθηκε έκτακτο βοήθημα οροθετικού από το Υπ. Υγείας, που δεν θα έπρεπε να προσμετράται, το σύστημα του ΕΕΕ το εντόπισε για το 2017 και πρόσφατα της απεκόπη, όπως της κόπηκαν και τα μέτρα κοινωνικής συνοχής ως άτομο με μειωμένες πλέον ικανότητες. Πριν λίγες μέρες της απεκόπη κατά το ήμισυ και το επίδομα για κατ’ οίκον φροντίδα και δεν μπορεί να πληρώσει την κοπέλα που τη φροντίζει. «Γιατί θυμούνται την ύπαρξή μας μόνο κάθε 1η Δεκεμβρίου; Γιατί τις υπόλοιπες 364 μέρες είμαστε αόρατοι; Σας παρακαλώ και εκλιπαρώ τον δημοσιογραφικό κόσμο να κάνει κάτι. Γιατί πρέπει πάντα να γίνεται θόρυβος για να βρει το δίκιο του κανείς;»

Ουαί υμίν γραμματείς και φαρισαίοι υποκριτές! Σε μια φράση, καθ’ όλα επίκαιρη λόγω της Μεγάλης Βδομάδας που διανύουμε, συνοψίζει η μεγάλη έρευνα του «Π» τα αίτια και τα αιτιατά των παθών (έπαψαν προ πολλού να είναι απλώς προβλήματα), γήινων, υπαρκτών και καθημερινών, των ατόμων που ζουν με τον ιό HIV στη χώρα μας. Στιγματισμένοι, περιθωριοποιημένοι, απελπισμένοι εν έτει 2018 όχι λόγω της ίδιας της ασθένειας/ιού, αφού στο μεταξύ η επιστήμη έχει κάνει άλματα στην αντιρετροϊκή θεραπεία, αλλά λόγω των παρελκόμενων αυτής, όπως αναφύονται μέσα από τον αναχρονιστικό μεγεθυντικό φακό της κοινωνίας: «Αφού είναι γκέι καλά να πάθει, ας πρόσεχε», «Δεν είσαι γιος μου εσύ, να πας να σε συντηρεί εκείνος που σε κόλλησε», «Τι θα πει η γειτονιά, ο παπάς της ενορίας, καλύτερα φύγε πήγαινε στο εξωτερικό», «Έχεις AIDS, δεν μπορείς να εργαστείς εδώ, φύγε για να μην σε απολύσω και μαθευτεί», «Ποιος σε παρέπεμψε κοντά μου για εξέταση, να πας στον γιατρό σου στη Γρηγόρειο»!

Κεριά σβησμένα

Ο καθένας από τους οροθετικούς συμπολίτες μας τραβάει ολόχρονα τον δικό του Γολγοθά, σταυρώνεται και ξανασταυρώνεται από μια υποκριτική κοινωνία –το δυστύχημα είναι πως μέλη της είναι και γιατροί– που δεν μπαίνει καν στον κόπο να ενημερωθεί πως «δεν κολλάς με μια χειραψία, από το ίδιο ποτήρι και από ρούχα που πλύθηκαν στο ίδιο πλυντήριο», και από μια εγκληματικά αδιάφορη πολιτεία, που αντί να τους παρέχει δίχτυ ασφάλειας και αξιοπρεπούς διαβίωσης κτίζει με τα λόγια, χρόνια τώρα… ανώγια και κατώγια σε συνεδρίες στη Βουλή αλλά και κάθε 1η Δεκεμβρίου, παγκόσμια μέρα κατά του AIDS σε δακρύβρεχτες ομιλίες!

Είναι η πολιτεία που σήμερα Μ. Παρασκευή, διά εκπροσώπων της, του ίδιου του Προέδρου, των υπουργών και βουλευτών θα επιλέξει, μαζί με τους πιστούς, μια από τις τόσες εκκλησίες μας για να παρακολουθήσει την κορύφωση του θείου δράματος, την ώρα που για το δράμα των οροθετικών για το οποίο όχι μόνο μπορεί αλλά και υποχρεούται να κάνει κάτι νίπτει τας χείρας της. Αποδεδειγμένα!

Γιατί αυτό το κάτι που πρέπει να γίνει, δεν αντέχει πλέον να είναι αόριστο και δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από κενά περιεχομένου συνθήματα που συνοδεύουν κάθε χρόνο την 1η Δεκεμβρίου. Ιδού μερικά: 2000: «Οι άντρες επιφέρουν την αλλαγή», 2001: «Εγώ νοιάζομαι - Εσύ;», 2005: «Μην γυρνάς την πλάτη στο AIDS», 2008: «Κράτησε την υπόσχεση - Φραγμός στο ΑIDS», 2009: «Δικαίωμα στη ζωή και στην υγεία»!

Αυτό το κάτι δεν μπορεί να συνεχίζει να κρύβεται πίσω από στρατηγικές, εκστρατείες για ασφαλείς σεξουαλικές σχέσεις και σωστή χρήση του προφυλακτικού. Όπως μας ενημέρωναν –τουλάχιστον τις τελευταίες δύο δεκαετίες– οι εκάστοτε υπουργοί Υγείας (μπορεί ο καθείς να ανατρέξει στις επίσημες ομιλίες τους κατ’ έτος την παγκόσμια μέρα κατά του AIDS), οι οποίοι επικαλούμενοι «προσπάθειες που έχουν καταβληθεί», σε συνδυασμό με το «υψηλό βιοτικό επίπεδο του λαού» εφησύχαζαν για τα ποσοστά της λοίμωξης, αγνοούσαν δε πλήρως τα οροθετικά άτομα που τσουβάλιαζαν σε κατηγορίες αριθμών. Τόσα νέα περιστατικά, τόσοι οι Κύπριοι, τόσοι οι ξένοι, τόσοι οι θάνατοι! Κάθε χρόνο. Κάθε που ήταν 1η Δεκεμβρίου, σαν ποίημα, με τους οροθετικούς να παίρνουν τη μορφή των «Κεριών» του Κ. Καβάφη: «Δεν θέλω να τα βλέπω, με λυπεί η μορφή των, και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι». Την ίδια ώρα που η νοοτροπία δεν έχει αλλάξει καθόλου τα τελευταία 25 χρόνια. Ούτε λόγος για το «εμπρός κοιτάζω τ’ αναμμένα μου κεριά». Ούτε καν υποκριτικά, για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας.

Επίδομα, χθες

Πλέον, πόσω μάλλον μετά την οικονομική κρίση, αυτό που πρέπει να γίνει έχει πάρει συγκεκριμένη μορφή: Εδώ και τώρα καταβολή επιδόματος (κατ’ αποκοπή και όχι εξαρτώμενο από το ΕΕΕ ή άλλα βοηθήματα) για όλους τους οροθετικούς που θα υποβάλουν αίτηση, στη βάση κριτηρίων για τα οποία μόνο ο θεράπων γιατρός τους, o διευθυντής της Γρηγορείου Κλινικής μπορεί να αποφανθεί. Κανένα απρόσωπο και παγερά αδιάφορο ιατροσυμβούλιο. Κανένα μηχανογραφικό σύστημα.

Κανένα ανθρώπινο γρανάζι της δημόσιας υπηρεσίας επειδή έτσι του έδοξε! Επίδομα όπως δίνεται σε όλα τα κράτη που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όπως δίνεται σε άλλες χώρες, και δη στην Ελλάδα των μνημονίων που χάθηκαν στο μέτρημα. Η οικονομική στήριξη των οροθετικών δεν προκύπτει από την παρούσα έρευνα. Από αυτήν προκύπτει μόνο πως η απόφαση είναι πλέον πολιτική και βαραίνει τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η καταβολή επιδόματος που θα είναι υποχρέωση και αρμοδιότητα του Υπ. Κοινωνικής Πρόνοιας θα απαλλάξει ταυτόχρονα και το Υπ. Υγείας από τον βραχνά της δίκαιης κατανομής, μέσα από εξέταση αιτήσεων, οικονομικών καταστάσεων κ.λπ. του χριστουγεννιάτικου έκτακτου βοηθήματος σε οροθετικούς έτσι ώστε να αφοσιωθεί στις αρμοδιότητές του: την πρόληψη και μείωση των νέων περιστατικών.

Σημειώνεται πως το επίδομα που δίνεται από το Υπ.Υγείας προκύπτει από το κονδύλι του προγράμματος για το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσοποιητικής Ανεπάρκειας (ΣΕΑΑ) που μέχρι πέρσι ήταν ταμείο ιδρυθέν το 1996 ωστόσο καταργήθηκε. Ένα εφάπαξ βοήθημα που κυμαίνεται από 500 μέχρι 5.000 ευρώ σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. με εξαρτώμενα) για να καλύψει ανάγκες που δεν μπορούν να καλύψουν, όπως μας λέχθηκε αρμοδίως, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας. «Όταν ολόχρονα δανείζομαι από εδώ και από εκεί, τις 3 χιλιάδες που μου δίνουν στο τέλος του χρόνου ούτε που τις βλέπω, πάνε εκεί που τα δανείστηκα» εξηγεί η κ. Κ. από την Πάφο που οι Κοινωνικές Υπηρεσίες της έκοψαν ακόμη και το κονδύλι για να πηγαινοέρχεται στη Γρηγόρειο!

Θέλει τρόπο, όχι κόπο

Πόσες ανάγκες αρκεί να ικανοποιήσει ένα κονδύλι 235 χιλ. ευρώ που πέρσι κατανεμήθηκε από το Υπ. Υγείας σε 164 οροθετικούς και τις οικογένειές τους; Αντιστρέφοντας το ερώτημα πόσο θα επηρεάσει τα δημόσια οικονομικά η καταβολή σε 300-400 άτομα που ζουν με HIV και αποδεδειγμένα έχουν ανάγκη οικονομικής στήριξης, ένα μόνιμο μηνιαίο επίδομα της τάξης των 697 ευρώ, όπως δίνεται στην Ελλάδα; Υπογραμμίζεται πως στην Ελλάδα όπου δίνεται αυτό το ποσό (καταβάλλεται ανά δίμηνο) το δικαιούνται όλοι οι Έλληνες πολίτες και όσοι διαμένουν μόνιμα στη χώρα και δεν λαμβάνουν επίδομα για την πάθησή τους από το δημόσιο ή άλλη πηγή της Ελλάδας ή του εξωτερικού.

«Το θέμα της χορήγησης του βοηθήματος οροθετικότητας εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Υπ. Εργασίας. Το Υπ. Υγείας δεν αντιτίθεται για τους ευνόητους λόγους που υπάρχουν, όπως η δυσκολία εξευρέσεως εργασίας και ο κοινωνικός αποκλεισμός που δέχονται οι φορείς του ιού HIV. Η χορήγησή του θα αποτελούσε μέτρο στήριξης των οροθετικών και είναι θέμα πολιτικής απόφασης ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες του κράτους» αναφέρεται σε επιστολή του Υπ. Υγείας ημερ. 27/11/2017 σε απάντηση άλλης μιας επιστολής του ΚΥΦΑ για το θέμα. Επιστολή που επιβεβαιώνει πως η απόφαση είναι πολιτική. Όχι του υπουργού Υγείας, όχι της υπουργού Εργασίας αλλά του ίδιου του Προέδρου Αναστασιάδη.

Για τον κάθε Γρηγόρη εκεί έξω...

Η έρευνα του «Π» δεν περιορίστηκε στις 30 και πλέον συναντήσεις και τηλεφωνικές συνεντεύξεις με οροθετικά άτομα που έγιναν. Παρότι είναι συγκλονιστικό το πόση ανάγκη έχουν να μιλήσουν –εμπιστευτικά πάντα– συνάνθρωποί μας για το μαρτύριό τους και πόση ένταση θέλουν να βάλουν στα γραφόμενά μας, ως η δική τους φωνή, θέλοντας να γίνει κάτι επιτέλους. Ακριβώς για να αλλάξουν άρδην όσα μπορούν να αλλάξουν –ούτε λόγος βέβαια για τη νοοτροπία της κυπριακής κοινωνίας– η έρευνα έτρεξε σε πολλά επίπεδα, αντλήσαμε στοιχεία και πληροφόρηση δεκαετιών, ανατρέξαμε σε ακαδημαϊκές έρευνες που έγιναν στην Κύπρο για τους οροθετικούς (και που ποτέ δεν αξιοποιήθηκαν), μελετήσαμε παραδείγματα άλλων χωρών, ζητήσαμε θέσεις και απόψεις επιστημόνων και δη γιατρών αλλά και ΜΚΟ που παλεύουν για τα δικαιώματα των οροθετικών. Το σημείο εκκίνησης ήταν η Γρηγόρειος Κλινική που λειτουργεί, εν αγνοία πολλών από το 1996, στον 6ο όροφο του ΓΝ Λάρνακας και αποτελεί το μοναδικό κέντρο για οροθετικά άτομα στη χώρα μας. Δεν ήταν άλλη μια επίσκεψη στη Γρηγόρειο. Από αυτές τις σπάνιες των βουλευτών και άλλων αξιωματούχων την παγκόσμια μέρα κατά του AIDS την 1η Δεκεμβρίου. Ήταν ταυτόχρονα και μια ανασκόπηση στα όσα έγιναν ή δεν έγιναν από τη μέρα λειτουργίας της, από την κ. Φρύνη Βεναρδή, τη μητέρα του Γρηγόρη Βεναρδή, από τον οποίο πήρε το όνομά της η κλινική αφού εις μνήμην του έγινε αυτό το σημαντικό βήμα το 1996. Η έρευνα ολοκληρώνεται σήμερα Μ. Παρασκευή συμβολικά, αφού για τους οροθετικούς δεν υπάρχει Μ. Σάββατο, με τα λόγια της κ. Βεναρδή μετά από την επίσκεψή μας στη Γρηγόρειο στις 15 Μαρτίου: «Κάτια, τα παιδιά μας. Χρόνια το φωνάζω, μετάφερέ το και εσύ όπως μπορείς. Ένα επίδομα για τα παιδιά. Να πάψουν να φυτοζωούν». Η ψυχή αυτής της γυναίκας, μιας σύγχρονης Παναγίας που βίωσε τον Γολγοθά, που έθαψε το παιδί της, δεν έχει ακόμη γαληνέψει. Είναι βλέπετε πολλά τα παιδιά εκεί έξω!

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Πρόεδρε Αναστασιάδη είναι στο χέρι σου 

Ξέρετε κ. Πρόεδρε τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά από όσο νομίζετε, ή από όσα σας μεταφέρουν, αυτοί που κατά καιρούς δίνουν υποσχέσεις εκ μέρους σας 

Είναι εκπληκτικό πόσοι αγνοούν την ύπαρξη της Γρηγόρειου Κλινικής στον 6ο όροφο του Νοσοκομείου Λάρνακας. Μόνο από αυτό αντιλαμβάνεται κανείς και πόση άγνοια υπάρχει στη χώρα μας για τον ιό HIV/AIDS. Στο πλαίσιο της μεγάλης έρευνας που ολοκληρώνεται σήμερα για τον Γολγοθά των οροθετικών συνανθρώπων μας, ρώτησα και έμαθα πόσοι από τους διαχρονικά λαλίστατους αξιωματούχους μας, εκλεγμένους και διορισμένους έχουν επισκεφτεί τη Γρηγόρειο από το 1996, όταν πρωτολειτούργησε, μέχρι και σήμερα. Όχι συνοδεία καμερών και όχι την 1η Δεκεμβρίου, παγκόσμια μέρα κατά του AIDS. Ελάχιστοι η απάντηση. Ο πρώτος, όπως με πληροφόρησε ο διευθυντής της Γρηγορείου- διορισμένος εκεί από την πρώτη μέρα λειτουργίας της κλινικής μέχρι σήμερα- ήταν ο Νίκος Αναστασιάδης. Τότε ήταν βουλευτής. Πήγε, κάθισε με οροθετικούς και μάλιστα βοήθησε τη Χ., που δεν ζει πια σε κάποιο πρόβλημά της, δεν έχει σημασία τι. Αθόρυβα, χωρίς να το κάνει θέμα. Ο ίδιος μπορεί και να μην το θυμάται. Του το θυμίζω εγώ.

Σας το θυμίζω κύριε Πρόεδρε γιατί σας καλώ, εκ μέρους των οροθετικών συμπολιτών μας, που δεν έχουν την πολυτέλεια να εκφράζονται δημόσια, να την επισκεφθείτε ξανά.

Ξέρετε κύριε Πρόεδρε τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά από όσο νομίζετε, ή από όσα σας μεταφέρουν, αν σας μεταφέρουν, αυτοί που κατά καιρούς δίνουν υποσχέσεις εκ μέρους σας. Και σας εκθέτουν. Εδώ και πέντε μέρες μέσω του «Π» και της έρευνας που έχει γίνει, έχετε πλέον μια πλήρη εικόνα για να αναλάβετε την ηθική σας ευθύνη. Να σταματήσει το θέμα να γίνεται μπαλάκι μεταξύ υπουργείων. Θυμάστε τα λεωφορειάκια των καρκινοπαθών; Πόσο εύκολο ήταν με τη δική σας πολιτική απόφαση να αυξηθεί η χορηγία στους συνδέσμους που εκτελούν αυτά τα δρομολόγια και πόσο εύκολο ήταν να γίνουν τελικά ασθενοφόρα για να μην ταλαιπωρούνται οι καρκινοπαθείς στην είσοδο της Λευκωσίας;

Η χορήγηση του βοηθήματος οροθετικότητας, ως δείγμα μεταμέλειας για την αδυναμία της πολιτείας να παρέχει στα άτομα που ζουν με τον ιό του HIV ισονομία, ισοπολιτεία, και προστασία από το στίγμα, τις δυσμενείς διακρίσεις και τις αδικίες που υφίστανται είναι δική σας και μόνο απόφαση.

Ξέρετε κύριε Πρόεδρε μετά από κάποια χρόνια κανείς δεν θα θυμάται ότι είναι με τη δική σας προσωπική παρέμβαση που θα ανεγερθεί ένα νέο γήπεδο ποδοσφαίρου πολλών εκατομμυρίων. Αν όμως δοθεί το επίδομα οροθετικότητας, όλοι θα θυμούνται τον Πρόεδρο που έκανε αυτό που όφειλε ως επικεφαλής ενός κράτους δικαίου, ενός κράτους σύγχρονου που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν θα πρωτοτυπήσετε. Απλώς θα πλησιάσουμε τα επίπεδα άλλων σύγχρονων χωρών...

ΥΓ: H έρευνα για τους οροθετικούς διαρκεί μέχρι σήμερα Μεγάλη Παρασκευή, γιατί γι’ αυτούς δεν υπάρχει Μεγάλο Σάββατο. Μέχρι τη δική σας παρέμβαση. 

Η Μεγάλη Βδομάδα των Οροθετικών (IV)

Ζει υπουργός ή βουλευτής με 430 ευρώ; 

Ελάχιστο δείγμα μεταμέλειας για την αδυναμία της Πολιτείας να παρέχει στους οροθετικούς ισονομία, ισοπολιτεία, και προστασία από το στίγμα 

Κάτια Σάββα

Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ,  5/4/2018

Η Στέλλα Μιχαηλίδου του ΚΥΦΑ είναι για μένα μάνα και αδελφή. Με βοηθά και με τα φάρμακά μου». «Ευτυχώς που υπάρχει και η ΚΣΑ και μιλά εκ μέρους μας. Που μας κάνει να νιώθουμε ότι εντασσόμαστε και εμείς κάπου». Στην πλειοψηφία τους οι οροθετικοί που μίλησαν στον «Π» έχουν να πουν τα καλύτερα για τις δύο ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο παλεύοντας για τα δικαιώματά τους. Όπως και σε άλλες κατηγορίες ασθενών έτσι και στην περίπτωση των οροθετικών, οι δύο αυτές ΜΚΟ είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, που στην πρώτη φέρει τη σφραγίδα της κρατικής αναισθησίας. Μόνο που εδώ υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά. Τα άτομα που ζουν με τον HIV στην Κύπρο εξαρτώνται πλήρως από αυτούς, καθώς οι ίδιοι δεν μπορούν παρά να μείνουν στο παρασκήνιο. Το στίγμα και η προκατάληψη γύρω από την ασθένειά τους δεν τους επιτρέπει όπως π.χ. στην περίπτωση των καρκινοπαθών να μιλήσουν οι ίδιοι, να πρωταγωνιστήσουν σε εκστρατείες και έτσι να ευαισθητοποιήσουν. Ας μην είμαστε υποκριτές. Ας είμαστε μόνο ειλικρινείς. Πόσοι από εμάς θα ανοίξουν το πορτοφόλι για να στηρίξουν πλουσιοπάροχα έναν σύνδεσμο καρκινοπαθών, καρδιοπαθών κ.λπ. και πόσο έναν για τον HIV/AIDS; Πόσοι διαβάσατε σε μια αγγελία θανάτου πως «αντί στεφάνων παρακαλούμε να γίνουν εισφορές για το ΚΥΦΑ ή για την ΚΣΑ»;

Έχουμε δρόμο

Για να καταστεί πιο αξιοπρεπής η ζωή των οροθετικών η Κίνηση Συμπαράστασης για το AIDS (ΚΣΑ) θεωρεί ότι πρέπει να γίνουν βήματα από πολλές διαφορετικές πλευρές. Όπως εξηγεί ο Χρίστος Κρασίδης, γραμματέας και υπεύθυνος επικοινωνίας της ΚΣΑ, «η άγνοια και ο φόβος είναι κακοί σύμβουλοι και πολλές φορές οδηγούν σε συμπεριφορές που πληγώνουν τους ανθρώπους που ζουν με τον ιό. Επιπλέον, η ποιότητα της ζωής ενός οροθετικού θα αυξηθεί κατακόρυφα αν το άτομο νιώθει αποδοχή και αγάπη, αντί για την απόρριψη που δέχεται λόγω της οροθετικότητάς του. Θα πρέπει λοιπόν οι οικογένειες να αγκαλιάσουν με αποδοχή και αγάπη τα οροθετικά παιδιά τους. Το ίδιο θα πρέπει να πράξουν και οι φίλοι αλλά και ο επαγγελματικός περίγυρος του ατόμου. Οι ερωτικές σχέσεις παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην ψυχολογική ισορροπία του ατόμου, ειδικά όταν αυτές είναι υγιείς. Θα πρέπει λοιπόν όλοι μας να ενημερωθούμε καλύτερα για να σταματήσουμε να φοβόμαστε. Αυτό αποτελεί και προσωπική ευθύνη του καθενός. Θα πρέπει να υπάρξουν περισσότερες και πιο ουσιαστικές εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού για ζητήματα που άπτονται του HIV» εξηγεί.

Η Κίνηση Συμπαράστασης για το AIDS, πέρα από το μετακινούμενο και πρωτοποριακό «Cy Checkpoint», για περισσότερα από 20 χρόνια διατηρεί Πρόγραμμα Ψυχοκοινωνικής Στήριξης, εργοδοτώντας κλινική ψυχολόγο, τοποθετημένη στη Γρηγόρειο Κλινική.

Την ίδια ώρα δίνει έμφαση στην οικονομική ασφάλεια. «Ένας άνθρωπος που ζει με μια χρόνια κατάσταση, όπως είναι ο HIV, νιώθει πιο ευάλωτος σε σχέση με την ποιότητα της ζωής του, λόγω ακριβώς της ανησυχίας γύρω από την υγεία του. Η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης του οροθετικού αποτελεί έναν παράγοντα που θα αλλάξει προς θετικές κατευθύνσεις την ποιότητα της ζωής του. Αυτό είναι ένα ζήτημα του οποίου θα πρέπει το ίδιο το άτομο να επιληφθεί, και εν τέλει να διαχειριστεί. Η οικονομική βοήθεια από το κράτος με τη μορφή επιδόματος σίγουρα θα ενισχύσει τις προσπάθειες κάθε οροθετικού να δημιουργήσει ένα αίσθημα ασφάλειας» προσθέτει ο κ. Κρασίδης.

Δείγμα μεταμέλειας

Η ΚΣΑ τάσσεται υπέρ της καταβολής επιδόματος σε όσους επιλέξουν να αιτηθούν ωστόσο δεν πρέπει να συνδέεται με «αναπηρία» ή «ανικανότητα». «Ας μην ξεχνούμε ότι υπάρχουν οροθετικοί που ζουν ανάμεσά μας και είναι ενεργοί πολίτες, συνεισφέρουν στην κοινωνία και στο κράτος, όπως όλοι, προσφέρουν και είναι παραγωγικότατοι. Προτείνουμε το επίδομα αυτό να παρέχεται ως ελάχιστο δείγμα μεταμέλειας για την αδυναμία της Πολιτείας να παρέχει στους οροθετικούς ισονομία, ισοπολιτεία, και προστασία από το στίγμα, τις δυσμενείς διακρίσεις και τις αδικίες που υφίστανται». Τέλος η ΚΣΑ θεωρεί πως μπορεί να βελτιωθούν και οι συνθήκες ιατρικής παρακολούθησης και περίθαλψης. «Η συνεργασία με τη Γρηγόρειο Κλινική, τόσο με τον διευθυντή και τους γιατρούς, όσο και με το νοσηλευτικό προσωπικό, είναι πολύ στενή. Υπάρχει μια καλή επικοινωνία και γίνεται μια από κοινού προσπάθεια από όλες τις πλευρές, ώστε όταν οι συνθήκες το επιβάλλουν, να ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να βρεθούν λύσεις στις δυσκολίες που υπάρχουν» καταλήγει ο κ. Κρασίδης.

Από το 2002!

«Υπάρχουν περιπτώσεις που παίρνουν 430 ευρώ μηνιαίως και έχουν να πληρώσουν ενοίκιο, ρεύμα, τηλέφωνο, να φάνε, να ντυθούν κ.λπ. Μου λέτε ποιος βουλευτής ή υπουργός μπορεί να επιβιώσει με 430 ευρώ;» Η πρόεδρος του ΚΥΦΑ (Κέντρο Υποστήριξης Ανθρώπων που ζουν με HIN/AIDS) Στέλλα Μιχαηλίδου δίνει από το 2002 τον δικό της αγώνα για να εξασφαλίσει για τους οροθετικούς ένα επίδομα/βοήθημα. Μέχρι σήμερα έχει ετοιμάσει δεκάδες επιστολές, έχει δει υπουργούς, βουλευτές, έχει απαιτήσει σε κοινοβουλευτικές επιτροπές. Χιλιάδες οι υποσχέσεις. Πώς είναι δυνατόν όλοι να συμφωνούν αλλά να μην γίνεται τίποτα; «Είναι φανερό ότι δεν θέλουν» μας εξηγεί η πρόεδρος του ΚΥΦΑ.

Τελευταία απόπειρα αυτή της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής. Μετά από συνεδρία της στις 2/10/2017 η πρόεδρός της βουλευτής του ΔΗΣΥ Στέλλα Κυριακίδου δήλωνε πως «η επιτροπή με επιστολή της προς το Υπ. Εργασίας θα ζητήσει τη θέσπιση ειδικού επιδόματος για τα οροθετικά άτομα [...] καθώς από μόνη της η διάγνωση τα εντάσσει σε μια ευάλωτη ομάδα συμπολιτών μας». Οι οροθετικοί ακόμη περιμένουν...

«Πρέπει τα αρμόδια υπουργεία να βρουν μια λύση για το επίδομα/βοήθημα οροθετικότητας» εξηγεί η πρόεδρος του ΚΥΦΑ η οποία θυμίζει πως είναι με δική της παρότρυνση που ενεγράφη για πρώτη φορά το θέμα στη Βουλή το 2002 από τον τότε βουλευτή Μ. Ματσάκη. Μέσα από την έρευνα εντοπίσαμε και ερώτημα του Γ. Περδίκη προς την πρώην υπουργό Εργασίας Σ. Χαραλάμπους που απαντούσε πως θα το έβλεπε, εντοπίσαμε και πολλές άλλες συνεδρίες στη Βουλή για το θέμα. Όλα συνοδευόμενα από δηλώσεις, κροκοδείλια δάκρυα και... ξανά στο συρτάρι.

Αν κάτι πέτυχε η πρόεδρος του ΚΥΦΑ είναι να εγκριθεί με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το σχέδιο εργασίας οροθετικών. «Έγιναν πολλές συναντήσεις με τον υπουργό Ανδρέα Μουσιούττα το 2002. Σε μια από τις συναντήσεις με συνόδευαν και οροθετικοί. Ο τότε υπουργός δάκρυσε όταν άκουσε την ιστορία μιας κοπέλας...».

Τόσο η ΚΣΑ (ιδρύθηκε το 1989) όσο και το ΚΥΦΑ (2002) πασχίζουν με λιγοστά μέσα και μικρές χορηγίες, με αρκετούς όμως εθελοντές και τη στήριξη όσο γίνεται του Υπ. Υγείας, να συμπαρασταθούν και να υποστηρίξουν τα άτομα που ζουν με τον HIV. Για περισσότερα από 20 χρόνια, η ΚΣΑ διατηρεί Πρόγραμμα Ψυχοκοινωνικής Στήριξης, εργοδοτώντας κλινική ψυχολόγο, τοποθετημένη στη Γρηγόρειο Κλινική. Ταυτόχρονα, χειρίζεται τη Γραμμή Στήριξης στο τηλέφωνο 9960 9070. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως το ΚΥΦΑ έχει δημιουργήσει το πρώτο μόνιμο checpoint στο Παλαιό Νοσοκομείο Λεμεσού όπου κάποιος μπορεί να εξετάζεται δωρεάν, ανώνυμα και γρήγορα. Την ίδια ώρα η ΚΣΑ έχει δημιουργήσει το «Cy Checkpoint» το οποίο δεν έχει ακόμα μόνιμη στέγη γι’ αυτό πραγματοποιεί δράσεις τύπου Outreach (εκτός δομής). Το «Cy Checkpoint» προσφέρει και peer counselling για ασφαλέστερες σεξουαλικές πρακτικές, προώθηση του HIV Rapid Testing ως εξέταση τακτικού ελέγχου, ψυχολογική στήριξη και διασύνδεση των ατόμων με τη δημόσια υγεία σε περίπτωση αντιδρώντος τεστ, για επαναληπτική εξέταση και έναρξη αντιρετροϊκής θεραπείας, στοχευμένη αλλά και ευρύτερη ενημέρωση για ασφαλέστερο σεξ και υιοθέτηση πρακτικών πρόληψης.

«Στην Κύπρο οι οροθετικοί μέχρι σήμερα δεν είναι ενταγμένοι σε κάποια ευάλωτη ομάδα για να δικαιούνται κάποια πράγματα. Στην Ελλάδα είναι ενταγμένοι στις αιματολογικές παθήσεις» εξηγεί η πρόεδρος του ΚΥΦΑ.

Θέλουν και μπορούν να δουλέψουν

Ο Κ. ήταν από τους πρώτους που είχαν προσληφθεί στο Δημόσιο μέσω του σχεδίου που εγκρίθηκε επί Ανδρέα Μουσιούττα, υπουργού Εργασίας (2002), για προτεραιότητα στην πρόσληψη οροθετικών. Ξεκίνησε να εργάζεται στο αεροδρόμιο, ακολούθως όταν αυτό ιδιωτικοποιήθηκε εργάστηκε στα δημόσια έργα για να καταλήξει εργάτης σε νοσοκομείο. Το 2013 με την κρίση τα βρήκε σκούρα. Δεν μπορούσε να δανειστεί από την τράπεζα και επέλεξε να φύγει παίρνοντας το Ταμείο Προνοίας του για να βοηθήσει την κόρη του που θα της έπαιρναν το σπίτι. Τώρα έχει υποβάλει αίτηση για τις νέες θέσεις που άνοιξαν σε νοσοκομεία και έχει ήδη πάει δύο φορές σε συνέντευξη. Η θέση ωστόσο που του προτείνεται είναι για καθαριστή σε θαλάμους νοσοκομείου. «Καθαρίστριας συγκεκριμένα. Γιατί ο καθαριστής εργάζεται έξω. Να καθαρίζω δηλαδή τουαλέτες και μπάνια ασθενών ενώ θα πρέπει λόγω του HIV να προσέχω από τα μικρόβια». Ο Κ. επείγεται να δουλέψει.

Γιατί στη νυν δουλειά του (οδηγός λεωφορείου) έχει μαθευτεί ότι είναι οροθετικός και οδεύει προς απόλυση. «Εκεί που έκανα κούρσες κάθε μέρα τώρα με φωνάζουν κάθε 15 και για μεταμεσονύχτιες διαδρομές».

Ο Κ. είναι ο κύριος του οποίου τα προσωπικά δεδομένα εκτέθηκαν στο ΓΝ Αμμοχώστου όταν είχε μεταβεί στις Πρώτες Βοήθειες μετά από αυτοκινητικό και τραύμα στο πόδι. Είχε ζητήσει από τον νοσοκόμο και τον ιατρό να βάλουν γάντια για να προστατευτούν. Ανέφερε την κατάστασή του και την επομένη όταν επισκέφτηκε ορθοπεδικό στον οποίο είχε παραπεμφθεί στο ίδιο νοσοκομείο διάβασε στον φάκελό του «HIV». Τον Κ. συνόδευε ο γιος του που δεν γνωρίζει για την οροθετικότητά του και αυτό τον εξόργισε. Έχει καταγγείλει το περιστατικό και ακόμη περιμένει. Όπως περιμένει μια δουλειά.

«Πρέπει να υπογραμμίσετε την ανάγκη για εργοδότηση των οροθετικών» μου λέει ο Α. ένας οροθετικός εκ των 10-15 που έχουν προσληφθεί μέχρι σήμερα στο Δημόσιο μέσω του σχεδίου Μουσιούττα. «Μπορούμε και θέλουμε να εργαστούμε και για όνομα του Θεού δεν κολλούμε κανέναν με την κοινωνική συναναστροφή. Φτάνει πια η προκατάληψη!» 

Η Μεγάλη Βδομάδα των Οροθετικών (III)

Μπαλάκι μεταξύ υπουργείων οι οροθετικοί, απροβίβαστο η κοινωνία 

Δεν έχεις ιδέα πόσοι καταφεύγουν σε ναρκωτικά, σκληρά όχι πελλάρες, επειδή δεν μπορούν να διαχειριστούν τον HIV. Εγώ είμαι καλά.Αλλά πολλοί δεν είναι» 

Κάτια Σάββα

Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ,  4/4/2018

«Ξέρεις πώς λένε τους οροθετικούς στην Αγγλία; Aυτοί που έχουν το gift. Και ξέρεις γιατί τους λένε έτσι; Γιατί μόλις διαγνωστούν το κράτος τους παρέχει τα πάντα. Πρώτοι στις ουρές στα νοσοκομεία, σπίτι, επίδομα. Και εδώ; Εδώ έχουν σπίτια στους συνοικισμούς άδεια και δεν τα δίνουν. Μα, τι λέω. Εδώ δεν δίνουν ένα επίδομα. Δεν έχεις ιδέα τι γίνεται στην Κύπρο. Δεν έχεις ιδέα πόσοι καταφεύγουν σε ναρκωτικά, σκληρά, όχι πελλάρες, επειδή δεν μπορούν να διαχειριστούν τον HIV. Εγώ είμαι καλά. Αλλά πολλοί δεν είναι...». Ο Στέλιος είναι χείμαρρος στο τηλέφωνο. Με ενημερώνει για πράγματα που δεν περνάνε από κανενός το μυαλό που είναι έξω απ’ τον χορό. Πόσω μάλλον της πολιτείας, των αρχών, των λειτουργών αυτού του κράτους που εμείς οι φορολογούμενοι πληρώνουμε για να εντοπίζουν, να δρουν και να δίνουν λύσεις. Όχι να εκπονούν στρατηγικές χωρίς να δίνουν και τα απαραίτητα εφόδια, χρονοδιαγράμματα, λύσεις για να αλλάξει άρδην μια κατάσταση.

Ο Στέλιος θέλει πολύ να βγει και να μιλήσει ανοιχτά. Μα, φοβάται ότι οι συνέπειες θα είναι πολύ χειρότερες από το αποτέλεσμα αυτής του της ενέργειας. «Θα χάσω τη δουλειά μου αμέσως, και γιατί; Δεν μου περισσεύουν τα ψίχουλα που παίρνω και ας δουλεύω μέχρι τις 10 το βράδυ», μου εξηγεί. Θα ερχόταν όμως μαζί μου ακόμη και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (χωρίς κανάλια και τυμπανοκρουσίες) για να εκπροσωπήσει όλους τους οροθετικούς που δεν μιλάνε ανοιχτά για το πρόβλημά τους, ασχέτως αν πολλοί ζουν στην ανέχεια. Την ώρα που διαβάζουν για το πλιάτσικο στις τουρκοκυπριακές περιουσίες, για δάνεια πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων που διαγράφονται, ακόμη και για την αγορά υπηρεσιακών οχημάτων σε υπουργούς γιατί τα προηγούμενα πάλιωσαν. Όπως πάλιωσαν χωρίς να εισακουστούν τα δικά τους αιτήματα.

Όλα αυτά δεν μπορούν παρά να απασχολούν τους οροθετικούς. Ζουν εδώ και βλέπουν τι γίνεται. Βλέπουν αποφάσεις να λαμβάνονται με πάσα ευκολία και αναπόφευκτα συγκρίνουν πόσα τους αποστερεί το ότι κρύβονται, το ότι δεν μπορούν να μιλήσουν. Το ότι δεν έχουν φωνή να υψώσουν. Εδώ βρέθηκαν εκατομμύρια για να κτιστεί νέο γήπεδο στη Λεμεσό για ποδοσφαιρικές ομάδες μετά από προεδρική παρέμβαση, ενώ θα επισκευαστεί και το υφιστάμενο. Ξεπεράστηκε κάθε εμπόδιο για να γίνει αυτό. «Για μας τόσα χρόνια γιατί δεν βρίσκεται λύση; Γιατί δεν αποφασίζουν να μας δώσουν ένα επίδομα έστω;» διερωτάται και ο κ. Π. που διαγνώστηκε το 1999.

Μπαλάκι υπουργείων

«Προτιμώ να μιλήσουμε από τηλεφώνου, λόγω της σκόνης η υγεία μου είναι βεβαρημένη και δεν μπορώ να κυκλοφορήσω. Δεν ξέρω καν πώς θα μπορέσω να μεταβώ στη Γρηγόρειο Κλινική και μου τελειώνουν τα φάρμακα». Η φωνή του κ. Π. σπάζει ανά διαστήματα. Είναι ένας άνθρωπος που παλεύει με θεούς και δαίμονες για να επιβιώσει, όπως γράφει σε άλλη μια αναπάντητη επιστολή του προς τους αρμόδιους υπουργούς Υγείας και Εργασίας, την οποία επικαιροποιεί κάθε φορά που διορίζονται νέοι με μια κρυφή ελπίδα ότι κάποτε θα του απαντήσουν. Φευ!

Κουβαλώντας δυσκολίες, βάσανα, απορρίψεις και τον ίδιο τον ιό HIV 19 χρόνια τώρα, είναι τόσο σοφός σε σχέση με την ασθένειά του όσο να ιεραρχεί τα όσα πρέπει να γίνουν από την πολιτεία. Όχι για τον ίδιο, τον οποίο το Υπουργείο Εργασίας έχει παραπέμψει στο Ανώτατο Δικαστήριο και είναι σίγουρος πως δεν θα προλάβει την όποια απόφασή του, αλλά για όλους τους άλλους οροθετικούς εκεί έξω που ταλαιπωρούνται.

Για όλους τους συμπολίτες μας που γίνονται μπαλάκι μεταξύ υπουργείων. Που γίνονται επαίτες θυσιάζοντας το μόνο που απέμεινε δικό τους, την αξιοπρέπεια. Ο κ. Π. με νέα επιστολή του ημερ. 16/3/2018 προς τους υπουργούς Ζέτα Αιμιλιανίδου και τον Κωνσταντίνο Ιωάννου διερωτάται αν γνωρίζουν πως δεν υπάρχει καμία πολιτική στρατηγική που να καθοδηγεί / διέπει αποφάσεις υπουργείων / νομοθετών για την προστασία των δικαιωμάτων των οροθετικών ατόμων στην Κύπρο. «Γιατί αρνείστε να ενταχθούν τα οροθετικά άτομα σε κάποια κατηγορία χρόνιων ασθενειών / ευπαθών ομάδων, ούτως ώστε αυτά τα άτομα να παίρνουν κάποιο επίδομα, στήριξη ή έστω δίκαιη και ίση μεταχείριση στα υπουργεία σας; Γιατί επιμένετε ενάντια στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και ενάντια σε αποφάσεις του ΕΔΑΔ;» τους ρωτά χωρίς ποτέ να παίρνει απάντηση.

Ο κ. Π. εξηγεί πως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα δεν προβλέπει για τα οροθετικά άτομα, ενώ όπως καταγγέλλει τα αιτήματα για αναπηρία, όπως και το δικό του μετά από διάγνωση από τον ιατρό της Γρηγορείου, απορρίπτονται «και μας δείχνουν μέσω μιας copy paste επιστολής τον δρόμο για το Ανώτατο. Η δική μου υπόθεση πηγαίνει από αναβολή σε αναβολή. Έχουν ήδη περάσει τρία χρόνια χωρίς η δικαστίνα να βγάλει απόφαση, επικαλούμενη φόρτο εργασίας. Και εγώ θα πεθάνω χωρίς να προλάβω να δω την απόφαση».

Δεν μένει όμως στα πιο πάνω. Ο κ. Π. θεωρεί σοβαρό πρόβλημα και το γεγονός ότι δεν υπάρχει στη Γρηγόρειο επί καθήκοντι λοιμωξιολόγος / επιδημιολόγος. Είναι και για τον Φίλιππο σοβαρή αυτή η απουσία ειδικότητας. «Δεν είναι μόνο ο HIV, είναι και η σύφιλη, η ηπατίτιδα και έναν σωρό άλλα», μου εξηγεί.

«Από όποια σκοπιά και αν το δεις», αναφέρουν άτομα που ζουν με τον ιό HIV, στην Κύπρο υπάρχει ένα μεγάλο τίποτα για τους οροθετικούς, μαζί με την πλήρη άγνοια για την ασθένεια αυτή.

Κοινωνικό στίγμα

«Το κοινωνικό στίγμα γύρω από τον HIV, το AIDS και τους ανθρώπους που ζουν με τον ιό, εξακολουθεί δυστυχώς να είναι και το πιο μεγάλο πρόβλημα. Αυτό το ζούμε καθημερινά με πολλές περιπτώσεις», δηλώνει στον «Π» ο Χρίστος Κρασίδης, γραμματέας και υπεύθυνος Επικοινωνίας της Κίνησης Συμπαράστασης για το AIDS (ΚΣΑ). Παραπέμπει μάλιστα στην έρευνα «Γνώσεις και Αντιλήψεις των Κυπρίων σε σχέση με τον HIV/AIDS», που πραγματοποίησε η ΚΣΑ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, τον Κυπριακό Σύνδεσμο Οικογενειακού Προγραμματισμού, το Mediterranean Institude of Gender Studies και την Accept ΛΟΑΤ Κύπρου. Ενδεικτικά αναφέρεται πως το 76% των ερωτηθέντων απάντησε πως θα στήριζε οροθετικό άτομο από το στενό του φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον, και ενώ το 69% των ερωτηθέντων απάντησε πως δεν θα άλλαζε στάση αν μάθαινε ότι κάποιο άτομο από το εργασιακό περιβάλλον του είναι οροθετικό, ταυτόχρονα το υψηλό ποσοστό του 83% δεν θα είχε ερωτικές ή σεξουαλικές σχέσεις με άτομο που ζει με τον HIV!

Δεν είναι επικίνδυνοι!

«Από την άλλη», εξηγεί ο κ. Κρασίδης, «υπάρχουν και θετικές εξελίξεις που δεν πρέπει να ξεχνούμε, όπως για παράδειγμα η εξέλιξη της φαρμακευτικής αγωγής νέας γενιάς που έχουμε πλέον και στην Κύπρο. Η φαρμακευτική αγωγή επιτρέπει πλέον στους ανθρώπους που ζουν με τον ιό να έχουν προσδόκιμο ζωής 70 χρόνια κατά μέσο όρο. Αυτό σημαίνει ότι η αγωγή επιτρέπει στους οροθετικούς να ζουν περισσότερο, χωρίς να ανησυχούν ότι θα εμφανίσουν το σύνδρομο AIDS». Ο κ. Κρασίδης αναφέρεται και στο επιστημονικά αποδεδειγμένο «U=U», που σημαίνει «Undetectable=Untransmittable». Δηλαδή ένας άνθρωπος που ζει με τον HIV και έχει μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, συνεπεία της αποτελεσματικής φαρμακευτικής του αγωγής, δεν μπορεί να μεταδώσει τον ιό σε κάποιο/α σύντροφό του, ακόμα και χωρίς τη χρήση προφυλακτικού.

«Αυτό δεν σημαίνει ότι προτείνει κανείς την κατάργηση χρήσης του προφυλακτικού, αφού υπάρχουν πολλά άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα που θα μπορούσαν να μεταδοθούν εκατέρωθεν. Σημαίνει όμως ότι οι οροθετικοί άνθρωποι μπορούν να κάνουν παιδιά γνωρίζοντας ότι αυτά θα γεννηθούν οροαρνητικά στον HIV. Σημαίνει επίσης ότι οι οροθετικοί άνθρωποι, όταν έχουν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, δεν αποτελούν κανένα κίνδυνο για τους ερωτικούς τους συντρόφους. Έτσι, μπορούν οι άνθρωποι αυτοί να απολαμβάνουν το σεξ χωρίς το άγχος και την ανησυχία μετάδοσης του ιού σε άλλους, και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη σεξουαλική, ψυχολογική και σωματική υγεία τους». Κυριότερα για τον κ. Κρασίδη «σημαίνει ότι η κοινωνία μπορεί να σταματήσει να φοβάται, να περιθωριοποιεί και να στιγματίζει τους οροθετικούς ως ’επικίνδυνους’».

Η Κύπρος μετρά 1.148 περιστατικά HIV/AIDS μεταξύ 1986-2017

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που εξασφάλισε ο «Π» από το Υπ. Υγείας, κατά την περίοδο 1986 μέχρι το τέλος του 2017 διαγνώστηκαν στην Κύπρο 1.148 περιστατικά HIV/AIDS. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως τα τελευταία χρόνια τα νέα περιστατικά κυμαίνονται γύρω στα 80 κάθε χρόνο (84 το 2017) από μ.ο. 40 μεταξύ 2005-2010.

Στο μεταξύ, τα στοιχεία του Υπ. Υγείας για τον τρόπο μετάδοσης του ιού καταδεικνύουν πόση άγνοια επικρατεί στην κοινωνία. Μεταξύ 1986-2016 η μετάδοση του HIV έγινε κατά 53% μέσω ετεροφυλικής σχέσης, κατά 43,1% μέσω ομοφυλοφιλικής επαφής (MSM), ενώ με χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών το ποσοστό είναι 1,4%.

Οι κύριοι τρόποι μετάδοσης στους άντρες είναι η σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών (57,3%) και η ετεροφυλική επαφή (36,1%), ενώ στις γυναίκες η ετεροφυλική σεξουαλική επαφή (93.2%), από μετάγγιση (1,9%) και από χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών (1,5%).

Στη Γρηγόρειο

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στον «Π» ο διευθυντής της Γρηγορείου δρ Δημητριάδης, στην κλινική έχουν από το 1996 καταγραφεί 850 ασθενείς. Σήμερα παρακολουθούνται 570 και λαμβάνουν αγωγή οι 543. «Η επίσκεψη στην κλινική βασίζεται στο εάν ο ασθενής είναι πρωτοδιαγνωσμένος. Σε μια τέτοια περίπτωση θα τεθεί σε πρωτόκολλο συχνής παρακολούθησης, 3-4 φορές τον χρόνο μέχρις ότου ο ιός δεν είναι ανιχνεύσιμος και υπάρχει και η ανάλογη ανοσολογική βελτίωση», εξηγεί ο δρ Δημητριάδης αναφερόμενος στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν άλλες συννοσηρότητες.

«Στην περίπτωση των υπόλοιπων ασθενών με σταθερή κλινικοεργαστηριακή κατάσταση οι επισκέψεις γίνονται δύο φορές τον χρόνο όσον αφορά τις κλινικοεργαστηριακές εξετάσεις ρουτίνας. Στην αντίθετη περίπτωση, εξατομικεύεται η αντιμετώπιση και η συχνότητα των επισκέψεων», καταλήγει χωρίς να παραλείπει και έκτακτα περιστατικά. 

Η Μεγάλη Βδομάδα των Οροθετικών (II)

Ο Γολγοθάς των οροθετικών: Απαίσιες συμπεριφορές γιατρών! 

Η συμπεριφορά των γιατρών εκτός της Γρηγορείου Κλινικής και ο εξευτελισμός που βιώνουν είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν 

Κάτια Σάββα

Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ,  3/4/2018

Χρειαζόμουν επειγόντως οδοντογιατρό, μίλησα με τον δρα Δημητριάδη και μου κανόνισε αμέσως ραντεβού, ενημερώνοντας σχετικά το νοσηλευτήριο στο οποίο με παρέπεμψε. Μπαίνοντας μέσα ο οδοντίατρος με έβλεπε λες και έβλεπε κάποιον με θανατηφόρα μεταδοτική ασθένεια να τον πλησιάζει. Προσπαθούσε να μην με αγγίξει, σε σημείο που τα εργαλεία τού έπεσαν στο πάτωμα. Μου είπε πως δεν βλέπει οποιοδήποτε πρόβλημα και ζήτησε από τη βοηθό του λίγη πάστα για να καλύψει το υφιστάμενο σφράγισμα! Χωρίς καν να χρησιμοποιήσει το σχετικό εργαλείο για να καθαρίσει την περιοχή. Του είπα είναι ότι πιο ψηλό το σφράγισμα και με ενοχλεί. Προσπάθησε να χρησιμοποιήσει κάτι σαν μαχαίρι και με έκοψε. Δεν με άφησε να πλύνω το στόμα μου όπως πρέπει, μου έδωσε ένα πλαστικό ποτήρι και μετά βγήκε από το δωμάτιο. Με άφησε με τη βοηθό η οποία ένιωσε πολύ άσχημα. Δάκρυα άρχισαν να τρέχουν από τα μάτια μου και ένιωσα μεγάλο εξευτελισμό. Πήγα κατευθείαν σε μια παραλία γιατί ήθελα να αναπνεύσω καθαρό αέρα»!

Η χειρότερη αντιμετώπιση

Ο Μ. που είχα γνωρίσει στη Γρηγόρειο Κλινική στις 15 Μαρτίου, με ενημερώνει καθημερινά από τότε. Έχω γίνει το ημερολόγιό του. «Αυτή είναι η δική μας πραγματικότητα» μου λέει. Λίγο αργότερα με ξαναπαίρνει τηλέφωνο. «Ενημέρωσα τον δρα Δημητριάδη και επικοινώνησε με τον διευθυντή του οδοντιάτρου στον οποίο με παρέπεμψε. Οι φωνές του ακούγονταν μέχρι τον θάλαμό μου» μου λέει. «Δεν ελπίζω βέβαια ότι θα γίνει κάτι, ότι οι γιατροί που συμπεριφέρονται έτσι θα αλλάξουν».

Άλλωστε δεν έχουν περάσει έξι μήνες από τότε που καταγγέλθηκε στο Υπ. Υγείας γιατρός των Α’ Βοηθειών του ΓΝ Αμμοχώστου για έκθεση των προσωπικών δεδομένων –έγραψε στον φάκελο πως έχει AIDS– οροθετικού που χρειάστηκε να μεταβεί στις πρώτες βοήθειες μετά από αυτοκινητικό δυστύχημα. Το περιστατικό κατήγγειλε στη Βουλή ο ίδιος ο δρ Δημητριάδης, διευθυντής της Γρηγορείου, στις 2/10/2017, σε άλλη μια συνεδρία της Επ.Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τους οροθετικούς. Εκεί που δίνονται δεσμεύσεις για επιστολές σε υπουργούς από βουλευτές για να γίνει επιτέλους κάτι ωστόσο ολοένα και κάπου... σκαλώνουν. Στο μεταξύ οι διωγμοί, κυριολεκτικά, των οροθετικών συνεχίζονται από ανθρώπους, ευτυχώς όχι όλους, που έδωσαν όρκο στον Ιπποκράτη!

Κοιτάνε τις βάρδιες!

Η συμπεριφορά των γιατρών εκτός της Γρηγορείου Κλινικής που στεγάζεται στον 6ο όροφο του ΓΝ Λάρνακας είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, πέραν από το οικονομικό, που αντιμετωπίζουν και μας καταγγέλλουν τα άτομα που ζουν με τον ιό HIV στη χώρα μας. Της μόνης ομάδας ασθενών που δεν έχουν τη δική τους φωνή. Δεν μπορούν να βγουν να διαμαρτυρηθούν, να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους... «Από την κοινωνία που δεν ξέρει, αγνοεί, να το καταλάβω» μου λέει η Κ., «αλλά ο γιατρός οφείλει να ξέρει και να μας αντιμετωπίζει όπως κάθε άλλον ασθενή. Άλλωστε υπάρχουν εκεί έξω οροθετικοί που δεν το γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί». Η Κ. από την Πάφο (από τις πρώτες ασθενείς στη Γρηγόρειο, οροθετική εδώ και 28 χρόνια) βίωσε παρόμοιο εξευτελισμό πρόσφατα όταν ο γιατρός συγκεκριμένης ειδικότητας που την παρακολουθούσε μετατέθηκε στη Λεμεσό. Πήγε αναγκαστικά σε άλλον. «Καλά τόσοι γιατροί γιατί ήρθες σε μένα; Πήγαινε αλλού» η αντιμετώπισή του. «Δεν πτοούμαι κοπέλα μου» μου λέει. «Τόσα χρόνια έμαθα να χαλιναγωγώ τον εαυτό μου, όχι τους άλλους. Εγώ όποτε πάω σε γιατρό του λέω ότι είμαι οροθετική. Αν δεν του αρέσει πάω αλλού». Όμοια και η Στέφανη.

«Ψυχολογώ από πριν, ξέρω πού να πάω και δόξα σοι ο Θεός από τους γιατρούς που με παρακολουθούν, και είναι πολλοί, δεν έχω παράπονο».

Το πρόβλημα ωστόσο δεν προκύπτει μόνο σε άλλα νοσηλευτήρια. Υπάρχουν οροθετικοί που ζητούν ενημέρωση για το ποιοι νοσοκόμοι είναι βάρδια στη Γρηγόρειο για να μεταβούν και να πάρουν τα φάρμακά τους χωρίς να καρφωθούν (μόνο η Γρηγόρειος τα χορηγεί και τα παίρνουν από το φαρμακείο του νοσοκομείου). «Από πλευράς μας παρέχουμε κάθε ευκολία μας ζητηθεί» λέει στον «Π» ο διευθυντής της Γρηγορείου επιβεβαιώνοντας πως ακόμη και στο ίδιο το ΓΝ Λάρνακας υπάρχει προκατάληψη από κάποιους ιατρούς και νοσοκόμους/ες. «Δεν γνωρίζει κανείς στην οικογένειά μου πως είμαι οροθετικός» μου εξηγεί ο Ψ. «Μόνο η αδελφή μου επειδή είναι νοσοκόμα στο Νοσοκομείο Λάρνακας και έπρεπε να της το πω». Το θέμα εγείραμε και στον δρα Λίνο Χατζηχάννα, τον υπεύθυνο Διοίκησης Προγράμματος HIV/AIDS του Υπ. Υγείας ο οποίος καλείται να δώσει τις απόψεις του προς τη γ.δ. του Υπουργείου Υγείας κάθε φορά που προκύπτει τέτοια καταγγελία. Από όσα μας εξηγεί προκύπτει ότι πρέπει να γίνονται εκπαιδεύσεις και σεμινάρια στους γιατρούς καθώς το θέμα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μεμονωμένα. Πρέπει, αλλά και για αυτό χρειάζονται συλλογικές δράσεις και κονδύλια!

«Είναι απαρχαιωμένη η κλινική, οι φάκελοί μας σε ένα δωμάτιο, με κίνδυνο να πέσουν από το ράφι τα προσωπικά μας δεδομένα» καταγγέλλουν οι οροθετικοί. Η Πολιτεία απούσα ακόμη και από τη μηχανογράφηση των φακέλων που ανέλαβε το ίδρυμα της Γρηγορείου...

Η διαδικασία

Οι οροθετικοί πηγαίνουν κατευθείαν στον 6ο όροφο του ΓΝ Λάρνακας. Η συνταγή γράφεται σε ένα χαρτί, «δεν περνά από το σύστημα και γράφουμε κωδικό. Πάνε κάτω παίρνουν τα φάρμακά τους και φεύγουν. Δεν περνάνε από τις εγγραφές. Αν πάνε κάτω τι θα πουν, είμαι οροθετικός; Τους έχουμε καταδικάσει» μας εξηγεί ο δρ Δημητρίαδης. Βεβαίως το στίγμα τούς ακολουθεί μέχρι την πόρτα του θαλάμου της Γρηγορείου. «Καμιά φορά νιώθω πως με παρακολουθούν όταν μπαίνω στην κλινική» μου λέει ο Σ. «Μια φορά γύρισα απότομα και μια κυρία έπιασε με τα χέρια το πρόσωπό της λες και θα κολλήσει από τον αέρα»...

Ο δρ Δημητριάδης δεν έκρυψε πως για τους οροθετικούς από άλλες πόλεις είναι πρόβλημα που πρέπει να μεταβούν έστω και κάθε 2-3 μήνες για τα φάρμακά τους αλλά από την άλλη μόνο με τη μετάβαση στη Γρηγόρειο και τις απαραίτητες εξετάσεις μπορεί να ελεγχθεί ότι ακολουθούν τη φαρμακευτική αγωγή τους.

«Θα ήταν πολύ εύκολο να εισηγηθούμε στο Υπ. Υγείας να ανοίξει και ένα παράρτημα, μια κλινική στο ΓΝ Λευκωσίας ή στη Λεμεσό. Αυτό όμως προϋποθέτει την εισαγωγή προδιαγραφών όπως εδώ. Να μην γίνει αποκέντρωση διότι εκεί πρέπει να έχεις άλλο προσωπικό, άλλους γιατρούς, άλλους νοσηλευτές. Αλλά να έχουν τις ίδιες εμπειρίες, τις ίδιες ευαισθησίες και πρωτίστως την ίδια νοοτροπία όσον αφορά την προσέγγιση. Για τέτοιου είδους εξειδικευμένες κλινικές συνήθως ενισχύονται εκεί όπου χρειαστεί».

Από την άλλη οροθετικοί διερωτούνται τι θα απογίνει η Γρηγόριος με τη συνταξιοδότηση του δρος Δημητριάδη.

Μείναμε στο 1996

Το τηλέφωνό του κτυπά ακατάπαυστα. Κάθε πέντε λεπτά κτυπά η πόρτα του από νοσηλευτές, από ασθενείς. Ο δρ Ιωάννης Δημητριάδης δεν είναι μόνο γιατρός. Είναι μαζί και με τον δεύτερο γιατρό, πνευμονολόγο της κλινικής δρα Κασάπη και ο ψυχολόγος, ο φίλος, ο πατέρας και ο προστάτης συμπολιτών μας που κατατρεγμένοι από το στίγμα και αποκηρυγμένοι από τις οικογένειές τους καταφεύγουν στη μοναδική κλινική αναφοράς για την αντιμετώπιση των ασθενών θετικών στον ιό HIV στην Κύπρο για εξετάσεις, θεραπεία και φαρμακευτική αγωγή. Συζητάμε τι άλλαξε από το 1996 όταν πρωτολειτούργησε η κλινική με ιδιωτική πρωτοβουλία και έγινε εφικτό να εγκαταλειφθεί η υποτυπώδης κλινική, ένα «αχούρι» στο παλιό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Τότε που δεν δεχόταν οδοντίατρος να εξετάσει οροθετικούς. Βρέθηκε ωστόσο η νυν γ.δ. του Υπ. Υγείας και οδοντίατρος Χριστίνα Γιαννάκη, ως Α’ Ιατρική Λειτουργός στο Νοσοκομείο της Λάρνακας τότε να το πράξει. Ο γιατρός με ξεναγεί στους χώρους της κλινικής. Δεν διαφέρει από έναν θάλαμο νοσοκομείου που δεν μπορεί να κρύψει την ηλικία του. Επιβεβαιώνω τα όσα μου είχαν μεταφέρει προηγουμένως οροθετικοί. «Είναι απαρχαιωμένη η κλινική, οι φάκελοί μας σε ένα δωμάτιο, με κίνδυνο να πέσουν από το ράφι τα προσωπικά μας δεδομένα» καταγγέλλουν ωστόσο τώρα έχει αρχίσει η μηχανογράφηση των αρχείων. Όμως ακόμη και αυτή η διαδικασία δεν θα ήταν εφικτή αν το ίδρυμα της Γρηγορείου Κλινικής, της οποίας προεδρεύει η κ. Βεναρδή, δεν πλήρωνε για την εργοδότηση υπαλλήλου για τον σκοπό αυτό! Η Πολιτεία, και εδώ, απούσα!

Διακριτική απαλλαγή από νοσήλια

Οι οροθετικοί όπως πληροφορείται αρμοδίως ο «Π» δεν έχουν υποχρέωση να δηλώνουν κατά την επίσκεψή τους σε ιατρό την ασθένειά τους. Οι γιατροί οφείλουν να παίρνουν πάντα όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα. Άλλωστε ο καθένας μπορεί να έχει μολυνθεί από τον ιό HIV και να μην το γνωρίζει. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων της ευάλωτης αυτής ομάδας ασθενών είναι το Α και το Ω για τη Γρηγόρειο Κλινική αλλά και το Υπ. Υγείας. Είναι για αυτό που δυσκολεύονται να βρουν λύση και στην ικανοποίηση αιτήματος των οροθετικών να εξετάζονται σε όλα τα κρατικά νοσηλευτήρια, ιδίως αυτοί που είναι από άλλες πόλεις και δεν μπορούν για ένα κρυολόγημα ή για μια δερματική εξέταση να πηγαίνουν στο ΓΝ Λάρνακας. Οι ομάδες ασθενών που δικαιούνται απαλλαγή από τα τέλη (6, 10 κ.λπ. ευρώ αναλόγως), είναι ελάχιστες συνεπώς ο καθένας μπορεί να συμπεράνει κατά την εγγραφή ότι κάποιος είναι οροθετικός. Το στοίχημα λοιπόν είναι να βρεθεί τρόπος που να μπορούν με την κάρτα τους να απαλλαγούν από τα τέλη χωρίς να προδίδονται. Ο δρ Λίνος Χατζηχάννας, υπεύθυνος Διοίκησης Προγράμματος HIV/AIDS του Υπ. Υγείας (ο μόνος που ασχολείται σε ολόκληρο υπουργείο με το θέμα) επιβεβαίωσε ότι καταβάλλονται προσπάθειες να βρεθεί λύση, εξηγώντας την ίδια ώρα ότι σε ό, τι αφορά την ασθένειά τους και προβλήματα υγείας που προκύπτουν από αυτήν τυγχάνουν δωρεάς νοσηλείας και θεραπειών ενώ η φαρμακευτική αγωγή για κάθε οροθετικό κυμαίνεται από 6.500-8.500 ευρώ ετησίως που καλύπτεται πλήρως από το Υπ. Υγείας.

Ο «Π» επικοινώνησε με την επίτροπο Προσωπικών Δεδομένων Ειρήνη Λοϊζίδου σε μια προσπάθεια να συμβάλει στο όλο θέμα και μας ανέφερε πως μπορεί να βρεθεί ο τρόπος, χωρίς να ταυτοποιεί τους οροθετικούς, να τους διακρίνει ως κατηγορία και τέθηκε στη διάθεση των αρμοδίων. 

Η Μεγάλη Βδομάδα των Οροθετικών (I)

Από το Γολγοθά του Γρηγορή στη δεκαετία του ‘80 στο Γολγοθά του Μάριου στο σήμερα. 

Κάτια Σάββα

Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ,  2/4/2018

«Ήτανε όμως το πεπρωμένο μας ν’ ανεβούμε τον σταυρό του μαρτυρίου μαζί. Έγινα η νοσοκόμα, η φίλη, η ψυχολόγος του παιδιού μου. Διάβαζα το καθετί για το AIDS για να προετοιμάσω τον εαυτό μου για το μετέπειτα βήμα, που δεν μπορούσα να μαντέψω φυσικά. Δεν μπορούσα να κοιμηθώ τα βράδια…Δεν το δεχόμουν με κανέναν τρόπο. Τελικά υποσυνείδητα ήλπιζα σε ένα θαύμα. Προσευχόμουν όλη μέρα να βρεθεί επιτέλους το φάρμακο του AIDS για να σωθεί η ανθρωπότητα. Ελπίζω, και ας γελάτε. Είχα μέσα μου μια κρυφή ελπίδα πως από στιγμή σε στιγμή θα γινόταν αυτό το κάτι, να σωθεί το παιδί μου και χιλιάδες άλλα νέα παιδιά».

Το βιβλίο «ο Γολγοθάς», της Φρύνης Δικαίου - Βεναρδή, «η προσωπική εμπειρία μιας μάνας που έχασε το παιδί της από το AIDS» περί τα τέλη του 1980, έπεσε στα χέρια μου σε ηλικία 12 ετών, αρχές της δεκαετίας του ’90. Δεν γέλασα καθόλου που μια μάνα μέσα στην απόγνωσή της ήλπιζε σε ένα επιστημονικό θαύμα. Από τα λίγα που μπορούσα τότε να αντιληφθώ, συγκλονίστηκα. Πριν λίγες βδομάδες αναζήτησα, από την ίδια, ξανά το βιβλίο. Πλέον ως μάνα το διάβασα με λυγμούς. Είχα στο μεταξύ μάθει για τον Γολγοθά της Κωνσταντίνας, από τα πρώτα θύματα του AIDS στη χώρα μας. Για τις στολές αστροναύτη που φορούσαν ιατροί και νοσοκόμοι για να μπουν σε ένα «πεταμένο δωμάτιο» στο Παλιό Νοσοκομείο Λευκωσίας όπου νοσηλεύονταν «αυτοί». Για τα μαύρα σακούλια με φερμουάρ που περίμεναν σε ένα ερμάρι τον ασθενή να ξεψυχήσει για να τον τοποθετήσουν μέσα μήπως και μολύνει το περιβάλλον! Για τη Φρύνη Βεναρδή και άλλες γυναίκες των Συνδέσμων Φίλων Γρηγορίου Κλινικής σε διάφορες πόλεις, όπως η Μύρνα Παττίχη, οι οποίες έτρεχαν μέσα στη νύχτα να στηρίξουν οροθετικούς που άλλοι πετούσαν στον δρόμο! Για τον πνευμονολόγο Εύη Παγδατή, από τους πρώτους που ανέλαβαν δράση ανιδιοτελώς.

Με δωρητές, κυρίως τους γονείς του Γρηγόρη Βεναρδή κατέστη εφικτό το 1996 να λειτουργήσει η μόνη κλινική για οροθετικούς στη χώρα μας. Η μητέρα του Γρηγόρη και ο τότε διευθυντής της κλινικής, συγκρίνουν το τότε με το τώρα

Είχαν στο μεταξύ δημοσιοποιηθεί από τον «Πολίτη» (27/11/2017) τα αποκαρδιωτικά αποτελέσματα ακαδημαϊκής έρευνας αναφορικά με τις κοινωνικές και ψυχολογικές ανάγκες ατόμων άνω των 50 ετών με HIV/AIDS στην Κύπρο. «Θέλουμε περισσότερη σημασία από τους γιατρούς μας, μεγαλύτερη οικονομική στήριξη». «Μόνο η ’Γρηγόριος Κλινική’ με βοηθά, με στηρίζει και ψυχολογικά και κοινωνικά. Πάσχω από πολλά προβλήματα υγείας, διαβήτη, υψηλή πίεση αίματος, υψηλή χοληστερόλη... αλλά δεν έχω χρήματα για να πηγαίνω σε διάφορους γιατρούς». Επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας ο καθηγητής Κωνσταντίνος Ν. Φελλάς, αντιπρύτανης Έρευνας & Ακαδημαϊκού Προσωπικού στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Είναι ο ίδιος καθηγητής ο οποίος το 2007 είχε παρουσιάσει ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του AIDS, την πρώτη επιστημονική έρευνα για τις «Ψυχολογικές και Κοινωνικές Ανάγκες Ατόμων με HIV/AIDS» στη χώρα μας. «Οι κοινωνικές διακρίσεις είναι πλέον μέρος της καθημερινής μου ζωής. Τις συναντώ στον κοινωνικό μου χώρο, στις προσπάθειές μου να εξασφαλίσω μια δουλειά με αξιοπρέπεια, στις συναναστροφές μου με γιατρούς και νοσοκόμους. Την αλλαγή προς το καλύτερο θα τη νιώσω όταν βρεθώ σε κάποιον χώρο και τα άτομα γύρω μου θα με βλέπουν ως τον Κωστή που είναι 28 χρονών και όχι σαν τον Κωστή που έχει AIDS. Μέχρι να έλθει αυτή η στιγμή θα εξακολουθούμε να υπάρχουμε ως παιδιά ενός κατώτερου θεού», δήλωνε το 2007 κάποιος που συμμετείχε στην έρευνα. Από τότε πέρασαν 11 χρόνια χωρίς να αλλάξει ουσιαστικά η κατάσταση, με τους οροθετικούς να παραμένουν στιγματισμένοι και περιθωριοποιημένοι. Παρά τις δηλώσεις όλων των αξιωματούχων, οι οποίοι μετά την παρουσίαση της πρώτης αυτής έρευνας το 2007 θα έκαναν και θα έκαναν...

Πρώτη συνάντηση

Την κ. Φρύνη Βεναρδή συνάντησα ανήμερα της Μέρας της Γυναίκας μαζί με τον δρα Φελλά, τον οποίο παρακάλεσα να διευθετήσει αυτή τη συνάντηση. Όσο την κοίταζα περνούσαν μέσα από τα μάτια μου σαν κινηματογραφική ταινία εικόνες που τόσο ζωντανά δημιουργούνται διαβάζοντας κανείς το βιβλίο της. Ένα βιβλίο που έκανε αίσθηση όταν κυκλοφόρησε το 1991, ενώ όλα τα έσοδά του (πωλείτο 5 λίρες) διατέθηκαν για τη δημιουργία της ’Γρηγορίιου Κλινικής’ στον 6ο όροφο του Γενικού Νοσοκομείου Λάρνακας. Το σημείο αναφοράς, που δεν ήθελαν στην πόλη τους οι βουλευτές της Λάρνακας και διαμαρτύρονταν στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής: «κάμετέ το αλλού, γιατί στη Λάρνακα». Η κλινική τους. Για πολλούς το λιμάνι που συναντούν μετά από μέρες που βολοδέρνουν εκεί έξω στα μανιασμένα κύματα της κοινωνίας. «Από χθες το βράδυ λειτουργεί η ’Γρηγόριος Κλινική’ γιατί το αποφάσισα ασκώντας τις εξουσίες μου ως υπουργός Υγείας», είχε δηλώσει χτυπώντας το χέρι του στα κοινοβουλευτικά έδρανα, τον Σεπτέμβριο του 1996, ο τότε υπουργός Υγείας Μανώλης Χριστοφίδης. Βάζοντας έτσι τελεία στον ρατσιστικό παροξυσμό βουλευτών. Τα πιο πάνω αφηγείται και η ίδια η Φρύνη Βεναρδή, που μετά τον θάνατο του γιου της έβαλε στόχο της ζωής της να είναι κοντά στα «παιδιά», να τους δίνει την αγάπη, αποδοχή που δεν είχαν από τους γύρω τους. Μέχρι σήμερα παλεύει για τα δικαιώματα των οροθετικών. Ανακαλεί στη μνήμη της την υπόθεση βρέφους που υιοθετήθηκε από Κύπριους και ήταν οροθετικό, κάπου στη δεκαετία του ’90. Ο θετός πατέρας δεν το ήθελε, στο νηπιαγωγείο έγινε ντόρος, ευτυχώς όμως «βρέθηκε ένας παιδίατρος να δηλώσει ενώπιον οργισμένων γονιών ότι θα συνεχίσει να παίρνει εκεί το δικό του παιδί και ας μην πήγαινε κανένα άλλο». Η κ. Βεναρδή, έχοντας στο μεταξύ βιώσει την ασθένεια (τότε δεν υπήρχε διαδίκτυο για να πληροφορηθεί κανείς οτιδήποτε), έτρεχε από σπίτι σε σπίτι να αγγίξει, να αγκαλιάσει οροθετικούς για να δείξει στους γύρω τους «πως δεν κολλάς, δεν παθαίνεις κάτι. Δυστυχώς μέχρι και σήμερα παιδιά εγκαταλείπονται από τους γονείς τους, από την οικογένειά τους. Ένα παιδί γνωστής οικογένειας ζει στο αυτοκίνητό του αυτές τις μέρες» μου είπε, «αντί να έχει την πλήρη συμπαράσταση για να αντιμετωπίσει αυτό που του έτυχε».

Οι δύο ώρες στην καφετέρια δεν ήταν αρκετές για να μάθω από πρώτο χέρι και έτσι να μεταφέρω στους αναγνώστες πόσο -αν- άλλαξαν τα πράγματα από τότε που η κ. Βεναρδή επέστρεψε στην Κύπρο από το Λονδίνο και το St. Mary’s Hospital όπου νοσηλευόταν μέχρι τέλους ο Γρηγόρης. Από τότε που οι κυπριακές εφημερίδες κανιβάλιζαν με τους φορείς του AIDS. «Και ξαφνικά τον βλέπω να κλαίει, να κτυπιέται, δεν ήξερα γιατί, και μου έδειχνε την κυπριακή εφημερίδα που κρατούσε και η οποία έγγραφε πως πέθανε σε νοσοκομείο του Λονδίνου πριν τρεις μέρες»!

Στη «Γρηγόριο Κλινική»

«Τι θα κάνεις μαμά όταν φύγω;». «Θα φροντίσω, Γρηγόρη μου, και άλλα παιδιά όπως εσένα στην Κύπρο μας». «Αυτή είναι η μαμά μου», της είπε ο Γρηγόρης. Στιχομυθία που δεν θα διαβάσει κανείς στο βιβλίο. Ούτε για τις δυσκολίες που συνάντησε αλλά δεν το έβαλε κάτω η μαμά του Γρηγόρη για να δημιουργηθεί πρωτίστως η ’Γρηγόριος Κλινική’, θα διαβάσει. Στα πρότυπα της κλινικής στο Λονδίνο. Όσο γινόταν. Με το σαλονάκι και την κουζίνα «γιατί τα παιδιά χάνουν την όρεξή τους, πρέπει να έχουν διάφορα φαγητά, μπας και τους αρέσει κάποιο», με αναπαυτικές καρέκλες «γιατί τα παιδιά πονάνε τα κόκαλά τους, λιώνουν από την αρρώστια». Στις μέρες μας σίγουρα η επιστήμη έχει προχωρήσει τόσο όσο η ’Γρηγόριος Κλινική’ να είναι για τους πλείστους οροθετικούς το κέντρο για τα φάρμακά τους (τα πλέον πρωτοποριακά) και για τις αναγκαίες εξετάσεις. Για αυτούς βεβαίως που μένουν Κύπρο. Γιατί είναι και άλλοι που έφυγαν στο εξωτερικό και πολλοί που μεταβαίνουν κυρίως στην Ελλάδα για εξετάσεις και φάρμακα. «Κυρία Φρύνη, μην με παρεξηγήσετε, θέλω όμως να σας ζητήσω να πάμε μαζί στη ’Γρηγόριο’, μπορείτε;». Την παίρνω τηλέφωνο δύο μέρες μετά τη συνάντηση. Δεν της πήρε ώρα.

«Να ρωτήσουμε τον γιατρό πότε μπορεί να μας δεχθεί». Έτσι ξεκίνησε και ουσιαστικά η μεγάλη έρευνα του «Π» για τα πάθη των οροθετικών στην Κύπρο εν έτει 2018. Γήινων, υπαρκτών και καθημερινών. Έρευνα που θα εξελίσσεται τις επόμενες μέρες. Στη ’Γρηγόριο’ συνομιλήσαμε με τον πνευμονολόγο Ιωάννη Δημητριάδη, για πολλούς ο φύλακας - άγγελος των οροθετικών, επικεφαλής της ’Γρηγόριου’ από την πρώτη μέρα λειτουργίας της. Μιλήσαμε και με τον πνευμονολόγο Α. Κασάπη, αλλά και με ασθενείς που νοσηλεύονταν εκείνη τη μέρα.

«Χάνω το σπίτι μου, δούλευα σαν σκυλί χρόνια για να ανελιχθώ, προς τι»;

Ο Μάριος νοσηλευόταν στη ’Γρηγόριο Κλινική’ κατά την εκεί επίσκεψή μας στις 15/3/2018. «Γνωρίζεις την κυρία που με συνοδεύει;», τον ρωτώ. «Είναι η μητέρα του Γρηγόρη», μου λέει. Με κοιτάζει συγκλονισμένος και μετά δακρύζει. Δεν ήξερε την κ. Βεναρδή, ήξερε όμως την ιστορία. «Εγώ είμαι ένας άλλος Γρηγόρης. Ένας Γρηγόρης χωρίς την αγκαλιά της μάνας μου. Που ανεβαίνω μόνος μου τον σταυρό του μαρτυρίου. Χωρίς τους δικούς μου ανθρώπους να με στηρίζουν. Πόση ανάγκη το έχω…». Δεν τολμά να πει στην οικογένειά του τι περνά παρόλο που συχνά ασθενεί και πρέπει να νοσηλευτεί στη ’Γρηγόριο Κλινική’. Δεν τολμά γιατί δεν έχει τολμήσει να τους πει πως είναι γκέι. Αυτοεργοδοτούμενος, έχασε τα πάντα. «Δούλευα όπως το σκυλί. Και γιατί; Τώρα δεν μου έμεινε τίποτα. Ζω με κάποιες οικονομίες, η τράπεζα απειλεί να μου πάρει το σπίτι. Καμιά βοήθεια».

Με τον Μάριο επικοινωνούμε μέχρι σήμερα μέσω viber. Την ίδια μέρα της συνάντησης, μου στέλλει μια φωτογραφία. Ήταν ένας πίνακας, μέχρι εκείνη τη μέρα σκονισμένος, πίσω από την κουρτίνα του σαλονιού της ’Γρηγορίου Κλινικής’. Είχα αντιληφθεί και εγώ πως η κ. Βεναρδή με το που μπήκε σε εκείνο το δωμάτιο πρόσεξε πως το κάδρο έγερνε και το έφτιαξε. «Κάτια, δείξε στην κ. Βεναρδή τη φωτογραφία. Όταν έφυγε ξεσκόνισα το κάδρο και το τοποθέτησα σωστά. Σήμερα πρόσεξα ότι είναι μια μάνα με τον γιο της. Νομίζω πως είναι αυτή η ίδια με τον Γρηγόρη». Το μετέφερα στην κ. Βεναρδή που συγκινήθηκε. «Ήταν πίνακας που ετοίμασαν με άλλους, παιδιά σχολείων της Λάρνακας για να δώσουν ζωή στους τοίχους της Γρηγορίου Κλινικής».

Φεύγοντας από τη ’Γρηγόριο Κλινική’, η κ. Βεναρδή μου ζήτησε να σταματήσουμε να γαληνεύσει η ψυχή μας ατενίζοντας τη θάλασσα. Με κοιτάζει στα μάτια. «Κάτια, τα παιδιά μας. Χρόνια το φωνάζω, μετέφερέ το και εσύ όπως μπορείς. Ένα επίδομα για τα παιδιά. Να πάψουν να φυτοζωούν». Η ψυχή αυτής της γυναίκας, μιας σύγχρονης Παναγίας που βίωσε τον Γολγοθά, που έθαψε το παιδί της, δεν έχει ακόμη γαληνεύσει. Είναι βλέπετε πολλά τα παιδιά εκεί έξω!